Raad van State toch kritisch over gekozen burgemeester

Twee weken geleden stemde de ministerraad in met de wetsvoorstellen voor de invoering van de gekozen burgemeester van minister de Graaf . Naar aanleiding van het advies van de Raad van State was het oorspronkelijke voorstel op een paar punten aangepast. Maar, aldus de ministerrraad in het persbericht:

'De Raad van State geeft expliciet aan dat de voorstellen in overeenstemming zijn met het grondwettelijk vastgelegde voorzitterschap van de gemeenteraad. (...) De Raad van State is van oordeel dat een zorgvuldige invoering van de gekozen burgemeester in 2006 mogelijk is, mits de wetgeving medio 2005 wordt vastgesteld. Voor een gefaseerde invoering die aanknoopt bij het einde van de benoemingstermijn van de zittende, benoemde burgemeesters, ziet de Raad van State geen aanleiding.

Nu de adviezen van de Raad van State openbaar geworden is blijkt de Raad van State ook een aantal zeer kritische kanttekeningen gemaakt te hebben, met name in het wetsvoorstel voor de introductie van de gekozen burgemeester. Deze kwamen in het persbericht niet naar voren. De Raad is zelfs van oordeel dat het wetsvoorstel nader overwogen dient te worden.

Zo stelt de Raad van State vraagtekens bij de argumentatie voor een gekozen burgemeester. Zo zouden burgers meer verwachten van de burgemeester dan deze waar kan maken. Moet hij daarom gekozen worden? Kan hij die verwachtingen dan wel waarmaken? Moet je dan niet veeleer maatregelen nemen om de beeldvorming aan te passen aan de werkelijkheid, zo vraagt de Raad zich af.

Ook vindt de Raad van de State dat als een burgemeester meer bevoegdheden moet krijgen, de burgemeester die door middel van de wet moet krijgen en niet door de aanstellingswijze te veranderen. Inhoudelijk heeft de Raad kritiek op de benoemingswijze van de gemeentesecretaris. In het voorstel wordt die op voordracht van de burgemeester door het college van B&W benoemd. De Raad van State is bang dat de secretaris dan niet meer de onafhankelijke adviseur van het college zal zijn, maar eerste dienaar van de burgemeester.

Ten slotte vraagt de Raad van State zich af waarom de procedure eigenlijk gewijzigd moet worden. Weliswaar is het nu nog een 'Kroonbenoeming' maar de procedure bestaat uit een dubbele voordracht waarbij in de praktijk de gemeenteraad het laatste woord heeft. Bovendien kan sinds 2001 ook nog voor de voordracht van de gemeenteraad een burgemeestersreferendum gehouden worden. Deze procedure is te weinig tijd gegund om nu al met een heel andere manier van benoemen te komen.

bron: staatscourant, 17 november 2004