Kiesraad: geen technische bezwaren tegen wetsvoorstel wijziging kiesstelsel

De Kiesraad kan op hoofdlijnen instemmen met het wetsvoorstel van het kabinet om het huidige kiesstelsel te wijzigen in een twee-stemmenstelsel waarvan één stem uitgebracht wordt op basis van het districtenstelsel. Wel vraagt de Raad zich af of het voorstel een wezenlijke bijdrage zal leveren aan de versterking van de democratie.

Aanvankelijk had de Kiesraad moeite met het verbod om kandidaten zowel op de landelijke lijst als op de districtenlijst te zetten, maar dat verbod is in het uiteindelijke voorstel komen te vervallen. Verder is de Kiesraad ook tevreden dat

• - 

  een districtskandidaat zich maar in één district kandidaat kan stellen
• - 

  het stellen van kandidaten is voorbehouden aan politieke partijen
• - 

  de kandidaatstelling centraal bij de Kiesraad moet plaatsvinden.

Ook stemt de Kiesraad er mee in dat politieke partijen die een landelijke kandidatenlijst indienen niet verplicht zijn ook districtenlijsten in te dienen. Dat betekent dus dat een partij niet verplicht is aan de districtsverkiezingen mee te doen. Ook is de Kiesraad positief over het feit dat daarentegen een gekozen districtszetel alleen verzilverd kan worden als de partij ook landelijk een zetel in de Tweede Kamer heeft gehaald.

Wel noemt de Kiesraad als nadeel van het nieuwe stelsel de ingewikkeldheid, zoals de ondoorzichtige wijze van zetelverdeling, het uiteenlopende aantal districtszetels per district, de onmogelijkheid van stemmenoverdracht op districtskandidaten van dezelfde partij en dat een districtsvertegenwoordiger bij vertrek wordt opgevolgd door een kandidaat van de landelijke lijst.

De Kiesraad stelt dat uiteindelijk het voorgestelde kiesstelsel een stelsel is waar 'niet al te veel tegen is', maar dat er aan de andere kant 'ook zo weinig vóór pleit'.

bron: advies Kiesraad