Verhoren commissie infrastructuur: 'kabinet drukte HSL door'

Nadat de verhoren van de tijdelijke commissie Infrastructuurprojecten een aantal dagen over de Betuweroute gingen, kwam gisteren de de besluitvorming rond de Hoge Snelheidslijn (HSL) aan de beurt. We gaan dan terug naar 1995-1996, ten tijde van het eerste paarse kabinet Kok.

Verhoord werd onder meer mevrouw Wolders, inwoonster van Hoogmade en destijds lid van het 'platform HST'. Zij vertelde de commissie dat de politiek weinig oor en oog had voor de belangen van omwonenden. Ter illustratie citeerde mevrouw Wolders het toenmalige VVD-Kamerlid Verbugt: 'in het Groene Hart is alleen vee, geen stemvee'. Ieder inhoudelijk debat ontbrak zoals een afweging van de economische noodzaak ten opzichte van het beleid voor het Groene Hart. Het debat in de Tweede Kamer ontaardde volgens mevrouw Wolders vervolgens in een moddergooien tussen PvdA en CDA.

Punt was dat de HSL dwars door het Groene Hart gepland was, van Amsterdam naar Rotterdam. Daarom bedacht de heer Bos, ook een getuige die door de commissie werd verhoord, een variant waarbij de HSL om het Groene Hart heen langs de A4 zou lopen: de Bosvariant. Toenmalig minister de Boer van VROM zag daar wel wat in, evenals maatschappelijke organisaties zoals de ANWB. Annemarie Jorritsma, de minister van Verkeer en Waterstaat, niet. Die wilde gewoon rechtstreeks van Amsterdam naar Rotterdam. Als enige eigenlijk, en met haar de VVD-fractie zo bleek uit het verhoor met PvdA-Kamerlid van Heemst.

Want, zo vertelde hij de commissie, toen hij met D66 een motie ten gunste van de Bosvariant had ingediend, werd hij door premier Kok op het Torentje ontboden. Kok zat tussen twee vuren, Jorritsma met de VVD die door het Groene Hart wilden aan de ene kant, en aan andere kant de PvdA die de Bosvariant steunde. Kok probeerde een compromis te sluiten: dan maar door het Groene Hart met een tunnel.

Tijdens dat gesprek in het Torentje werd duidelijk hoe de verhoudingen lagen. Van Heemst moest zijn motie intrekken, anders zou Kok 'naar de Koningin gaan. Een kabinetscrisis wilde Van Heemst niet op zijn geweten hebben en 'hij gaf toe. De PvdA steunde dus het voorstel van de tunnel door het Groene Hart. Extra kosten: 900 miljoen gulden.

bron: anp, de volkskrant, het financieele dagblad, beide kranten van 10 september 2004)