Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen (Razeb)

• 1. 

  Institutionele vraagstukken

De agenda wordt bepaald aan de hand van de bereikte voortgang.

• 2. 

  Een Europese defensiemacht

Aan dit thema heeft de Europese Conventie speciale aandacht geschonken met de instelling van Werkgroep VIII Defensie. Mede naar aanleiding van de conclusies van deze werkgroep heeft Defensie ("het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid" of GVDB) een vrij grote plaats gekregen in de ontwerp-Grondwet.

• 3. 

  Deel IV van de ontwerp-Grondwet

Het slotdeel van de ontwerp-Grondwet, "Deel IV: Algemene en slotbepalingen", telt tien artikelen. In dit deel is onder meer vastgesteld wat de officiële talen van de Europese Unie zijn, welke procedure gevolgd moet worden bij een herziening van de Grondwet, de legitimiteit van regionale unies (de Benelux) en de looptijd van de grondwet (onbeperkt).

Nederland zal tijdens de IGC onderhandelen over artikel "IV-4: Territoriaal toepassingsgebied". Dit artikel legt de relatie van Nederland met de Nederlandse Antillen vast. Vanuit de Eerste Kamer is in juli 2003 geopperd dat dit onwenselijk is, omdat Nederland en de Antillen deze relatie moeten kunnen wijzigen zonder dat hiervoor barrières worden opgeworpen door een Europese Grondwet.

Geen beslissing over de Europese Minister van Buitenlandse Zaken

Als basis voor deze discussie diende document CIG 45/03 (zie onder). Tijdens deze vergadering bleef verdeeldheid overheersen omtrent de invulling van de taakstelling van de nieuwe Europese minister van Buitenlandse Zaken. Met name het Verenigd Koninkrijk wil deze functie beknotten en de titulatuur wijzigen in 'Buitenlandse Vertegenwoordiger'.

Andere landen als Zweden en Ierland plaatsten vraagtekens bij het dubbelmandaat, want de minister zou tevens vice-president van de Europese Commissie moeten worden.

Handhaving van de zware procedure voor wijziging van verdragen

Als basis voor deze discussie diende document CIG 46/03 (zie onder). Een meerderheid van de lidstaten wil dat bij een herziening van de Europese Grondwet een zware procedure geldt. Dit houdt in dat een voorgestelde wijziging pas van kracht wordt, als alle 25 nationale parlementen deze wijziging hebben geratificeerd.

Nederland bleek een iets mildere opstelling te hebben ingenomen. De Nederlandse onderhandelingspositie was dat alleen voor artikelen uit Deel I de zware procedure moest gelden; voor Deel III (de uitwerking van beleidsterreinen) zou een lichtere procedure mogen gelden.

Patstelling totdat Italië komt met nieuwe ontwerp-Grondwet

Bij de ministers van Buitenlandse Zaken was enig ongeduld te bespeuren. In de vergaderingen van 14 en 27 oktober was ook al weinig beweging te bespeuren op belangrijke onderhandelingspunten.

De algemene tendens is dat "niets besloten wordt totdat alles besloten is". Het grote wachten is op een complete compromis-tekst waarin alles geregeld wordt: een nieuwe ontwerp-Grondwet. De Italianen hebben beloofd om dit compromis te verspreiden vóór de volgende IGC-vergadering, op 28 november 2003.

Voorbereidingen voor een marathon-zitting in Brussel, met een sauce Niçoise

Naar verwachting zullen de ministers van Buitenlandse Zaken ook in Napels hun hakken in het zand zetten, in afwachting van de Europese Top in Brussel, op 12 en 13 december 2003.

De verzamelde Europese regeringsleiders en staatshoofden staan dan naar alle waarschijnlijk een marathonzitting te wachten, waar tot diep in de nacht onderhandeld moet worden voordat een compromis bereikt wordt. Net als in Nice, drie jaar geleden.

27 oktober 2003

De bijzondere IGC-Raad op ministerieel niveau hield zich met de volgende zaken bezig:

• - 

  Een inventarisatie van de wensen van de lidstaten m.b.t. diverse punten van het ontwerp-verdrag. Op meer dan 100 artikelen kwamen wijzigingsvoorstellen, Nederland wenste onder meer een wijziging van het statuut voor de Nederlandse Antillen.
• - 

  Italië kwam met een gewijzigd voorstel voor het voorzitterschap van de Raad.
• - 

  Er werd scherp onderhandeld over het behoud van het vetorecht op bepaalde beleidsonderdelen. Nederland kende een tegenslag met betrekking tot haar wens het vetorecht te handhaven voor de bepaling van de meerjarenbegroting van de Unie.

Verder kondigde Italië aan om eind november te komen met een totaalpakket, met daarin compromissen voor de machtsdeling tussen EU-organen.

16 en 17 oktober 2003

De regeringsleiders en staatshoofden bespraken tijdens de Europese Raad in Brussel met name oplossingen om de haperende onderhandelingen nieuw leven in te blazen. Daarnaast stelde het Italiaans voorzitterschap een nieuw voorstel op voor de organisatie van de Raad van Ministers.

14 oktober 2003

De Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen (Razeb) besprak onder meer:

• - 

  Een hervorming van de IGC-werkwijze
• - 

  De Minister van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie
• - 

  Een alternatief voorstel voor de inrichting van de Europese Commissie

4 oktober 2003

Thema's die tijdens de opening van de IGC aan bod kwamen zijn:

• - 

  Afschaffing van de Wetgevende Raad
• - 

  De wens om de ontwerp-Grondwet ingrijpend te hervormen
• - 

  De organisatie van de IGC: hoe zorg je dat met 28 deelnemers nog steeds efficiënt onderhandeld kan worden?

• - 

  Financieele Dagblad, 19 november 2003
• - 

  EU Observer, 19 november 2003