Mr. A.J. (Aart Jan) de Geus

foto Mr. A.J. (Aart Jan) de Geus
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: CDA

Non-conformistische bewindsman van christelijk-gereformeerden huize. Kwam op 25-jarige leeftijd in dienst van het CNV en bracht het daar tot vicevoorzitter. Ondanks die vakbondsachtergrond had hij als minister van Sociale Zaken een moeizame relatie met de vakbeweging en weigerde FNV-voorman De Waal in 2004 publiekelijk hem de hand te schudden. Vooral zijn beleid om het aantal arbeidsongeschikten te verminderen door strengere keuringseisen leidde tot kritiek. Wilde echter boven alles mensen laten terugkeren naar een arbeidssituatie. Na een aarzelende start toonde hij zich later een krachtige bewindspersoon die vrijwel alle sociale wetten hervormde en de Bijstandswet verving door de Wet Werk en Bijstand. Stapte na zijn ministerschap over naar de OESO en was daarna jarenlang topman van het Bertelsmann Instituut.

CDA
functie(s) in de periode 2002-2007: minister

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Aart Jan (Aart Jan)

geboorteplaats en -datum
Doorn, 28 juli 1955

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • RPF (Reformatorisch Politieke Federatie) (tijdens CNV-periode overgestapt naar het CDA)
  • CDA (Christen-Democratisch Appèl)

3.

Hoofdfuncties/beroepen (6/9)

  • partner adviesbureau "Boer & Croon Management Consultants" (aandachtsgebied 'Verzorgingsstaat' en Human Strategy), van 1998 tot 22 juli 2002
  • minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, van 22 juli 2002 tot 22 februari 2007
  • minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, van 16 oktober 2002 tot 27 mei 2003
  • vicesecretaris-generaal OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling), van 1 maart 2007 tot 1 september 2011 (belast met werkgelegenheid, arbeid, sociale zaken, onderwijs, openbaar bestuur en ontwikkelingssamenwerking)
  • lid Raad van Bestuur "Bertelsmann Stiftung", van 1 september 2011 tot 5 augustus 2012 (Duitse internationaal gerichte denktank)
  • voorzitter Raad van Bestuur "Bertelsmann Stiftung", van 5 augustus 2012 tot 1 juli 2020

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties

huidige
  • lid begeleidingscommissie voor het Planbureau voor de Leefomgeving, vanaf 1 juni 2019
  • kroonlid College van Toezicht Nederlandse Orde van Advocaten, vanaf januari 2023

vorige (2/7)
  • voorzitter Raad van Commissarissen Triodos Bank, van mei 2014 tot mei 2022
  • lid Raad van Advies Nederlandse Orde van Advocaten, van december 2020 tot december 2022

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Bracht in 2004 de notitie 'Nieuwe accenten op het terrein van werk en inkomen' uit. Hierin worden de hoofdlijnen van het inkomensbeleid in de toekomst geschetst. Vanwege de veranderende bevolkingssamenstelling zijn structurele aanpassingen van de verzorgingsstaat nodig. Burgers moeten meer hun eigen keuzes maken als het gaat om leren, werken, zorgen en rusten. Dat mag echter niet ten koste gaan van kwetsbare groepen. Accenten moeten zo worden gekozen, dat solidariteit met de zwaksten ook op langere termijn wordt zeker gesteld. Er worden nog geen concrete beleidsdoelen geformuleerd. Aandacht moet er zijn voor de onderkant van de arbeidsmarkt, voor een betere afstemming van vraag en aanbod van werk en voor re-integratie. Ingewikkelde ontslagprocedures moeten worden voorkomen. Werk moet lonen en belemmeringen voor vrouwen om te werken dienen te worden weggenomen. Daarvoor is goede kinderopvang nodig. Verblijf in een uitkering moet zo kort mogelijk zijn. Sociale zekerheid moet zowel bescherming bieden als prikkels bevatten voor werknemers en werkgevers om vermijdbaar en oneigenlijk gebruik tegen te gaan. (29.804)
  • Het in 2004 door hem ingediende wetsvoorstel Wet medezeggenschap werknemers (en de ontwerp-invoeringswet), die de Wet op de ondernemingsraden moest vervangen, werd in 2006 na ernstige kritiek van een deel van de Tweede Kamer ingetrokken. (29.818)

als bewindspersoon (wetgeving) (3/15)
  • Bracht in 2006 wetten (Stb. 303) tot wijziging van het WW-stelsel en tot aanscherping van de wekeneis in WW tot stand. De WW wordt meer activerend gemaakt (meer gericht op uitstroom uit de WW naar betaalde arbeid). Tevens wordt het preventiebeleid verbeterd en wordt de uitvoering gedereguleerd. Door de toetredingsvoorwaarden te verscherpen moet de instroom in de WW worden beperkt. (30.370, 29.738)
  • Bracht in 2006 een wijziging (Stb. 469) van de Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen en het BW tot stand over seksuele intimidatie op het werk. Een rechter kan bij een klacht over seksuele intimidatie beslissen de bewijslast te verschuiven naar de beschuldigde partij. Dat kan gebeuren als de werknemer een klacht zo met feiten kan onderbouwen dat de rechter het vermoeden van (seksuele) intimidatie kan afleiden. Wanneer de bewijslast wordt verschoven, betekent dit dat de werknemer niet hoeft te bewijzen dat dit niet het geval is. De wet geeft uitvoering aan een Europese richtlijn. (30.237)
  • Bracht in 2006 een nieuwe Pensioenwet (Stb. 705) tot stand. De wet vervangt de Pensioen- en Spaarfondsenwet en moet de waarborgen voor financiële zekerheid, individuele zekerheid en uitvoeringszekerheid op duidelijke wijze wettelijk te verankeren. Er verandert ten principale niets aan de verdeling tussen de drie pijlers (de AOW, de pensioenen en de individuele derdepijlervoorzieningen) of aan de rol van de overheid. De belangrijkste beleidsmatige veranderingen ten opzichte van de PSW zijn het verhelderen van de verantwoordelijkheidsverdeling in de driehoeksverhouding werkgever, werknemer en pensioenuitvoerder, verbetering van toezicht en invoering van een maximale toetredingsleeftijd van 21 jaar en regeling van de afkoop van kleine pensioenen. (30.413)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Bepleitte als vakbondsman een fikse milieubelasting ("twee gulden op een liter brandstof")
  • Pleitte in 2001 in Trouw voor een nieuw soort WAO alleen voor definitief arbeidsongeschikten: "Maak een nieuwe regeling, geef die nieuwe vormen, vooral ook een nieuwe naam, een new deal, een nieuw imago."

anekdotes en citaten
  • Bij het CNV werd over De Geus gezegd: "De beste beleidsmedewerker van Aart Jan is Aart Jan zelf."

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
"Van linkshalf tot liberaal van het jaar" in: NRC Handelsblad, 1 maart 2004

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.