J.C.E. (Joop) Haex

foto J.C.E. (Joop) Haex
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief

Dynamische opperofficier die als staatssecretaris van Defensie in kabinet-Marijnen niet alleen grote bezuinigingen bij de Landmacht bewerkstelligde, maar ook het ontslag van de chef van de generale staf. Hoewel van katholieken huize werd hij lid van de CHU, een partij "van nette lieden met goede opleiding". Innoverende figuur die voortvarend saneringen doorvoerde waarbij hij op allerlei tenen stond. Oogstte buiten de Landmacht meer lof dan er binnen. Keerde terug als staatssecretaris in kabinet-De Jong.

CHU
in de periode 1963-1971: staatssecretaris

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Joseph Constant Eugène (Joop)

geboorteplaats en -datum
Maastricht, 24 november 1911

overlijdensplaats en -datum
Wassenaar, 14 april 2002

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • CHU (Christelijk-Historische Unie), van 1963 tot 1971
  • DS'70 (Democratisch-Socialisten 1970), van 1971 tot 1975
  • CHU (Christelijk-Historische Unie), vanaf 1975

3.

Hoofdfuncties/beroepen (6/15)

  • hoofd bureau voorlichting, vorming en psychologische oorlogsvorming (VVP), hoofdkwartier van de Generale Staf, 1960
  • publiciteitsadviseur politieke leiding, ministerie van Defensie, van 16 september 1960 tot 1 mei 1962
  • chef-staf Eerste Legerkorps, van 1 mei 1962 tot augustus 1963
  • staatssecretaris van Defensie (belast met aangelegenheden betreffende de Koninklijke Landmacht), van 14 augustus 1963 tot 14 april 1965
  • directeur Staatsbedrijf der Artillerie-Inrichtingen te Zaandam, van 16 november 1965 tot april 1967
  • staatssecretaris van Defensie (belast met aangelegenheden betreffende de Koninklijke Landmacht), van 18 april 1967 tot 6 juli 1971

gevangenschap/internering
krijgsgevangene, van 1942 tot 1945

officiersrangen (4/8)
  • luitenant-kolonel der generale staf, van oktober 1955 tot 1 november 1959
  • kolonel der generale staf, van 1 november 1959 tot 1 mei 1965
  • generaal-majoor, van 1 mei 1965 tot december 1971
  • luitenant-generaal titulair, december 1971 (bij pensionering)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

5.

Activiteiten

als bewindspersoon (beleidsmatig) (3/4)
  • Had in 1964 de leiding van de bezuinigingsoperatie "Chirurg" bij het ministerie van Defensie. Deze beoogde de doelmatigheid bij Defensie te vergroten, persoonsverminderingen bij de legerstaven en -administraties en aanpassingen aan de nieuwe NAVO-strategie, waarbij de nadruk lag op verdediging in het oosten van West-Europa.
  • Was in 1968 verantwoordelijk voor de aanschaf van 469 Leopardtanks ter vervanging van de Centuriontanks (9.946)
  • Bracht in 1969 samen met minister Schut de Nota situering nieuwe militaire oefenterreinen uit, waarin onder meer het Lauwerszeegebied werd aangewezen als nieuwe oefenterrein (10.363)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

6.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Hij en Van Es werden als in 1963 als staatssecretarissen door de koningin beëdigd op haar vakantieverblijf Porto Ercole in Italië
  • Was kort voor hij staatssecretaris werd benoemd tot commandant van de 43e pantserbrigade
  • In 1965 was er enige tijd sprake van dat hij, vanwege zijn betrokkenheid bij de reorganisatie van defensie en ondanks zijn CHU-lidmaatschap als staatssecretaris van Defensie over zou gaan naar het kabinet-Cals. Na een interview dat hij had met 'De Volkskrant' spraken enkele collega's uit het kabinet-Marijnen zich hier echter tegen uit, waardoor dit niet doorging.

uit de privésfeer
  • Was als officier actief in de oorlog en kwam in 1942 in krijgsgevangenschap. Werd in mei 1945 door de Russen bevrijd.
  • Zijn ouders zijn op 17 oktober 1935 gescheiden
  • Hij was begin 1970 enkele weken uitgeschakeld vanwege verblijf in het ziekenhuis

anekdotes en citaten
  • Minister De Jong, een KVP'er, kwam het goed uit als zijn drie staatssecretarissen aangesloten waren bij overige regeringspartijen. Daarom werd Haex lid van de CHU, "nette lieden met een goede opleiding". De Jong kreeg bij de algemene beschouwingen als lid-aanbrenger een CHU-partijlepeltje van fractievoorzitter Beernink.
  • De bezuinigingen bij de Landmacht maakten grotere uitgaven bij de Marine mogelijk. In marinekringen deed toen het veelzeggende grapje de ronde, dat de eerste kernonderzeeër Hr.Ms. Haex zou worden gedoopt.
  • In 1971 gaf hij een tamelijk speels antwoord op vragen van Kikkert. Dat CHU-lid vroeg hoe het kon dat de VVD een kantoor had ingericht in de Johannes Postkazerne. Het bleek echter om een kantoor van de VVDM (Vereniging van Dienstplichtig Militairen) te gaan. De 'M' was weggevallen. Haex had zich afgevraagd wat het wegvallen van die letter tot gevolg zou hebben gehad bij een afgekorte verwijzing naar het Centraal Militair Hospitaal Utrecht.

verkiezingen
  • In 1971 nummer 17 op de CHU-kandidatenlijst bij de Tweede Kamerverkiezingen

7.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
"Staatssecretaris op Defensie", dubbelportret Van Es en Haex in "Het Parool", 15 augustus 1963

8.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

9.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.