Mr. C.Th. van Deventer

foto Mr. C.Th. van Deventer
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer

Vooraanstaand liberaal koloniaal publicist en politicus. Maakte na een korte carrière als Indisch rechterlijk ambtenaar fortuin als advocaat in Semarang. Na zijn terugkeer in Nederland in 1897 publicist. Werd vooral bekend als schrijver van het 'Eereschuld-artikel' over de Nederlandse koloniale politiek. Stelde dat Nederland een 'ereschuld' had jegens Nederlands-Indië van bijna 190 miljoen gulden. Er bestond volgens hem een zedelijke plicht die schuld te voldoen in de vorm van openbare werken (spoorwegen, irrigatie) om zo Nederlands-Indië op te voeden. Was daarmee een belangrijk ideoloog van de Ethische politiek. Tweede Kamerlid voor een Amsterdams district en daarna door de Friese Staten gekozen tot senator. Vanaf 1913 tot zijn dood weer Tweede Kamerlid. Als spreker niet erg boeiend. Erudiet, kunstzinnig, maar geen groot letterkundige.

VDB
functie(s) in de periode 1905-1915: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Conrad Theodor

geboorteplaats en -datum
Dordrecht, 29 september 1857

overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 27 september 1915

2.

Partij/stroming

stroming(en)
radikaal-liberaal

partij(en)
VDB (Vrijzinnig-Democratische Bond), vanaf 1901

3.

Hoofdfuncties/beroepen (7/10)

  • lid gemeenteraad van Semarang (Ned.-Indië), van 1885 tot april 1888
  • verlof te Nederland, 1888
  • verlof te Nederland, 1894
  • publicist te Amsterdam, vanaf juli 1897
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 september 1905 tot 21 september 1909 (voor het kiesdistrict Amsterdam IX)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 19 september 1911 tot 16 september 1913 (voor Friesland)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 september 1913 tot 27 september 1915 (voor het kiesdistrict Assen)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties (2/11)

  • lid bestuur Anti-Opiumbond, omstreeks 1914
  • lid Centrale Commissie voor de Statistiek, omstreeks 1915

afgeleide functies, presidia etc.
voorzitter begrotingscommissie voor de koloniale begrotingen 1914 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was koloniaal-woordvoerder van de VDB in de Tweede Kamer

opvallend stemgedrag (0/3)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

7.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Keerde zich tegen het vrije ondernemerschap in Nederlands-Indië en bepleitte scheiding van de Nederlandse en Indische financiën
  • Voorstander van een zich tot meer zelfstandigheid ontwikkelend Nederlands-Indië

uit de privésfeer (3/4)
  • Publiceerde in Nederlands-Indië onder meer over Wagner
  • Oprichter van het Kartini-Fonds ten behoeve van meisjesscholen op Java
  • Na zijn dood werd de Van Deventer-stichting opgericht (financiering meisjes-onderwijs)

verkiezingen (3/5)
  • Werd in 1910 bij de periodieke verkiezing voor de Eerste Kamer in Provinciale Staten van Zuid-Holland met 51 tegen 21 stemmen verslagen door E.A.M. van der Kun (r.k.)
  • Versloeg in 1911 bij een tussentijdse verkiezing van een Eerste Kamerlid in Provinciale Staten van Friesland in de derde stemmingsronde L.W. de Vries met 26 tegen 22 stemmen
  • Versloeg in 1913 in het district Assen A. van der Heide (sdap)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • H.Th. Colenbrander, J.E. Stokvis, "Leven en arbeid van mr. C.Th. van Deventer", 3 dln. (1916-1917)
  • Levensbericht door R.C. Bakhuizen van den Brink, in: Levensberichten van leden van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, 1916/17, 108
  • W.A. van Goudoever, "mr. C.Th. van Deventer, een late roeping",in: Indonesië. Tweemaandelijks tijdschrift gewijd aan Indonesië en verwant cultuurgebied, 10 (1957)
  • F.G.P. Jaquet, "Deventer, Conrad Theodor van (1857-1915), in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 137
  • Onze Afgevaardigden, 1905, 1913

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

publicaties over en van letterkundigen
gegevens uit de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

9.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.