H.M. (Henk) van Randwijk

Bevlogen zoon van gereformeerde Gorkumse tuinder, die in de jaren dertig een enthousiaste onderwijzer was aan christelijke scholen en daarnaast naam maakte als auteur van sociaal bewogen romans en religieuze poëzie. Speelde in de bezettingstijd een dominante rol als de gedreven leider van het illegale Vrij Nederland, waarin hij de meeste opiniërende artikelen schreef. Na de oorlog als hoofdredacteur van Vrij Nederland bijna wekelijks de schrijver van heftige beschouwingen tegen het Indonesiëbeleid van de regering. Bezorgde ook de Sovjet-Unie lange tijd de eer van een afwachtende bewondering, zodat een groot deel van de abonnees Vrij Nederland al gauw voor gezien hield. Doortastend en moedig man, maar ook grillig, autoritair en zeer emotioneel.

functie(s) in de periode 1941-1952: opinievormer/journalist

1. Personalia

geboorteplaats en -datum
Gorinchem, 9 november 1909

overlijdensplaats en -datum
Purmerend, 13 mei 1966

2. Partij/stroming

partij(en)

-

CDU (Christelijk-Democratische Unie), van 1935 tot 1940
-

PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 1959

3. Hoofdfuncties/beroepen (4/5)

-

hoofd Christelijke lagere school "Eben Haëzer", in de Jordaan te Amsterdam, van 1937 tot 1941
-

actief in de illegaliteit, leider illegale blad "Vrij Nederland", van 1941 tot mei 1945
-

hoofdredacteur weekblad "Vrij Nederland", van 1945 tot september 1952
-

directeur uitgeversmaatschappij "De Brug - Djambatan", van 1950 tot 1960

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4. Nevenfuncties (2/5)

-

medewerker weekblad "Vrij Nederland", vanaf 1959
-

forumlid Vara-tv-programma 'Welbeschouwd', van 1959 tot 1962

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5. Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6. Wetenswaardigheden

algemeen

-

Op 26 juli 1947 publiceerde "Vrij Nederland" een beroemd geworden artikel van hem tegen de politionele actie in Indonesië onder de titel "Omdat ik Nederlander ben". De redacteuren Joop den Uyl, Ed Hoornik en Milo Anstad hebben dat nummer in de binnenstad van Amsterdam uitgevent.

uit de privésfeer

-

Zijn echtgenote was onderwijzeres
-

Zijn vader was tuinder; zijn moeder winkelierster in groente en fruit

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
Sjoerd van Vliet (schuilnaam in bezettingstijd)

7. Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/13)

-

Lydia E. Winkel, "De ondergrondse pers 1940-1945" (1989)
-

Dineke Colenbrander (e.a.), "Opwaartsche Wegen" (1989)
-

Hans van den Heuvel en Gerard Mulder, "Het vrije woord, de illegale pers in Nederland 1940-1945" (1990)
-

Madelon de Keizer, "Het Parool 1940-1945. Verzetsblad in oorlogstijd" (1991)
-

H.M. van Randwijk, "strijder voor recht en menselijkheid", VARA-tv.documentaire door Hans Jacobs, 23 augustus 1985
-

I. Schöffer, "Randwijk, Hendrik Mattheus van (1909-1966)", in Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

8. Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

9. Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.