Kabinet-Thorbecke III (1871-1872)
Net als het voorgaande kabinet was dit een liberaal kabinet, met de 73-jarige Thorbecke als leider. Herziening van de defensie-organisatie stond hoog in het vaandel. Het kabinet was, zo heette het, aangetreden "Met het geweer op de schouder". Van realisering van de plannen tot legerhervorming kwam echter niets terecht. Gedurende de 19 maanden die het kabinet aan het bewind was, waren er liefst drie ministers van Oorlog.
Van de voorstellen voor belastingherziening van minister Blussé van Oud-Alblas kwam evenmin iets terecht. Een voorstel om een inkomstenbelasting in te voeren in ruil voor afschaffing van het recht van patent en de accijns op vlees werd door de Tweede Kamer op 2 mei 1872 afgewezen. Het kabinet besloot een dag later zijn ontslag aan te bieden.
Het kabinet trad op 4 januari 1871 aan. Thorbecke was vanaf december 1871 geregeld afwezig vanwege ziekte. De ministerraad vergaderde vanaf mei 1872 bij hem thuis. Ten tijde van besprekingen over reconstructie van het kabinet overleed, op 4 juni 1872, Thorbecke. Hierna werd een geheel nieuw kabinet (kabinet-De Vries) gevormd, dat op 6 juli 1872 aantrad.
Inhoudsopgave van deze pagina:
Nadat reconstructie van het kabinet-Van Bosse/Fock door de ministers Fock en Brocx. was mislukt, kreeg Thorbecke de opdracht tot formatie. Het aanzoeken van ministers liet heel deels over aan zijn geestverwanten Dullert en Van der Linden.
datum |
wat |
wie |
tot en met |
dagen |
|---|---|---|---|---|
24 november 1870 |
benoeming formateurs |
28 november 1870 |
5 |
|
1 december 1870 |
benoeming formateur |
2 januari 1871 |
33 |
|
4 januari 1871 |
beëdiging (nieuwe) ministers |
5 juni 1872 |
518 |
|
6 juni 1872 |
kabinet demissionair |
5 juli 1872 |
30 |
|
6 juli 1872 |
ontslag verleend |
koning Willem III |
minister a.i.: J.J. van Mulken (Liberalen) (4 januari 1871 - 18 januari 1871)
minister: Mr. J.L.H.A. baron Gericke van Herwijnen (Liberalen) (18 januari 1871 - 6 juli 1872)
Justitie
minister: Mr.Dr. J.A. Jolles (Liberalen)
Binnenlandse Zaken
minister: Dr.Mr. J.R. Thorbecke (Liberalen) (4 januari 1871 - 4 juni 1872)
minister a.i.: Mr. P.Ph. van Bosse (Liberalen) (4 juni 1872 - 6 juli 1872)
Financiën
minister: Mr. P. Blussé van Oud-Alblas (Liberalen)
Oorlog
minister: G.P. Booms (Liberalen) (4 januari 1871 - 28 januari 1871)
minister: A. Engelvaart (Liberalen) (28 januari 1871 - 23 december 1871)
minister a.i.: L.G. Brocx (Liberalen) (23 december 1871 - 5 februari 1872)
minister: F.A.Th. Delprat (Liberalen) (5 februari 1872 - 6 juli 1872)
Marine
minister: L.G. Brocx (Liberalen)
Koloniën
minister: Mr. P.Ph. van Bosse (Liberalen)
Minister Booms van Oorlog trad na drie weken af vanwege overspannenheid. Hij had onvoldoende steun gekregen voor zijn plannen voor een beter defensiestelsel. Zijn opvolger, Engelvaart, vertrok binnen een jaar omdat hij, anders dan zijn collega's, er niet van overtuigd was, dat de Grondwet regeling van het defensiestelsel bij wet voorschreef.
De Tweede Kamer aanvaardde in november 1871 een amendement-Dumbar op de begroting van Buitenlandse Zaken, waardoor er een einde kwam aan het Nederlandse gezantschap bij de Paus. Het kabinet verzette zich hier niet tegen.
De goedkeuring in 1872 van een in 1867 gesloten verdrag met Groot-Brittannië zorgt voor de vrije hand op Sumatra bij het onderdrukken van opstand en piraterij, in ruil voor de overdracht van de bezittingen aan de Kust van Guinea. Dit leidde tot de langdurige Atjeh-oorlog.
Minister Jolles bracht een wet tot opheffing van het coalitie- of stakingsverbod (1872) tot stand. Door een wijziging van de Code Penal wordt de strafbaarheid voor het (gezamenlijk) staken van werk door werklieden opgeheven.
Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.
Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.