Dr. D. (David) van Embden

foto Dr. D. (David) van Embden
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer

Amsterdamse hoogleraar economie die in het interbellum de vrijzinnig-democratische fractie in de Eerste Kamer leidde. In zijn partij één van de voornaamste antimilitaristische woordvoerders. Bleef vasthouden aan het ontwapeningsstreven, ook nadat zijn partij dat standpunt al prijs had gegeven. Zijn opvatting was gebaseerd op religieuze motieven (hij was remonstrants). Als economisch deskundige debatteerde hij in de Eerste Kamer regelmatig met onder meer Wibaut over socialisatie. Bescheiden en begaafde wetenschapper, met grote muzikale en literaire belangstelling.

VDB, PvdA
functie(s) in de periode 1918-1946: lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
David (David)

geboorteplaats en -datum
's-Gravenhage, 22 oktober 1875

overlijdensplaats en -datum
Amsterdam, 14 februari 1962

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • VDB (Vrijzinnig-Democratische Bond), tot 9 februari 1946
  • PvdA (Partij van de Arbeid), van 9 februari 1946 tot 14 februari 1962

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • bezoldigd medewerker Vrijzinnig-Democratische Kamerclub, Tweede Kamer der Staten-Generaal, tot 1 januari 1906 (gedurende enige jaren)
  • hoogleraar staathuishoudkunde en statistiek, Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, van 1 januari 1906 tot 15 mei 1940 (benoemd 29 november 1905; door Duitse bezetter ontslagen)
  • lid Provinciale Staten van Noord-Holland, van 6 juli 1910 tot 5 juli 1916 (voor het kiesdistrict Amsterdam VIII)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 19 november 1918 tot 23 juli 1946 (in 1918-1923 voor Noord-Holland)
  • fractievoorzitter VDB Eerste Kamer der Staten-Generaal, van september 1923 tot 9 januari 1946
  • hoogleraar staathuishoudkunde en statistiek, Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, van 7 mei 1945 tot 17 september 1945 (alleen formeel, was feitelijk niet meer actief)

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/7)

  • rector magnificus Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam, van 1929 tot 1930
  • lid Staatscommissie inzake toezicht op particuliere banken (Staatscommissie-De Geer), vanaf 7 maart 1937

afgeleide functies, presidia etc.
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van februari 1922 tot maart 1922
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 18 december 1923 tot 19 maart 1924

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Hield zich in de Eerste Kamer vooral bezig met buitenlandse zaken en defensie. Daarnaast hadden ook sociale zaken, koloniën en economische zaken zijn belangstelling.
  • Interpelleerde op 22 december 1921 minister König over de afschaffing van de postvrijdom

opvallend stemgedrag (0/5)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Werd in 1937 pas op 21 september beëdigd
  • Warm pleitbezorger van nationale ontwapening. Dit ontwapeningsstreven werd in belangrijke mate beïnvloed door het sterk ethische karakter van zijn godsdienstige overtuigingen. Hij voerde openbare debatten met onder meer generaal Snijders.
  • Vertrok in de nacht van 13 op 14 mei 1940 via IJmuiden naar Engeland en verbleef daar gedurende de gehele bezetting.

uit de privésfeer
  • Deed zijn doctoraal examen bij prof. P.W.A. Cort van der Linden
  • Promoveerde bij prof. M.W.F. Treub, wiens opvolger hij ook was

verkiezingen (3/4)
  • Werd in 1919 bij de periodieke verkiezing van Eerste Kamerleden in Provinciale Staten van Noord-Holland met 37 van de 76 stemmen herkozen
  • Versloeg in 1922 bij de verkiezing van Eerste Kamerleden in Provinciale Staten van Noord-Holland in de tweede stemmingsronde J. Douwes (arp) met 38 tegen 32 stemmen
  • Werd in 1923, 1929, 1935 en 1937 gekozen door Groep III: Noord-Holland en Friesland

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • O. Vries, "Embden, David van (1875-1962)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 171
  • H. van Felius en H.J. Metselaars, "Noordhollandse Statenleden 1840-1919"
  • Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)
  • Wie is dat? 1956

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

archivalia
archief-Van Embden, Gemeentearchief Amsterdam

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.