S.J. (Sidney) van den Bergh

foto S.J. (Sidney) van den Bergh
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer

Industrieel en liberaal politicus. Topman van het Unilever-concern uit een bekend ondernemersgeslacht. Speelde in de oorlogsjaren een belangrijke rol bij de bevoorrading en toekomstige uitrusting van het leger. Werd vanwege zijn organisatorische talenten in 1959 minister van Defensie in het kabinet-De Quay. Moest echter reeds na enkele maanden aftreden vanwege allerlei perikelen rond zijn relatie met een nog niet-gescheiden vrouw. Nadien enkele jaren Eerste Kamerlid. Speelde ook een voorname rol als handelsbevorderaar. Lange tijd penningmeester en financier van de VVD. Man van de wereld, die zich gemakkelijk in internationale kringen wist te bewegen.

VVD
functie(s) in de periode 1959-1971: lid Eerste Kamer, minister

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Sidney James (Sidney)

geboorteplaats en -datum
Rotterdam, 25 oktober 1898

overlijdensplaats en -datum
Wassenaar, 25 september 1977

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • VDB (Vrijzinnig-Democratische Bond), van 1920 tot 9 februari 1946
  • VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), vanaf 1948

3.

Hoofdfuncties/beroepen (6/18)

  • minister van Defensie, van 19 mei 1959 tot 1 augustus 1959
  • vicevoorzitter Raad van Bestuur N.V. Unilever en Unilever Ltd., van 1961 tot 1 januari 1964 (met pensioen)
  • lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, van 24 januari 1962 tot 3 juni 1970
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1963 tot 10 mei 1971
  • lid gemeenteraad van Wassenaar, van 6 september 1966 tot 1 september 1970
  • wethouder (van financiën, gemeentebedrijven en openbare werken) van Wassenaar, van 6 september 1966 tot 1 september 1970

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/30)

  • lid algemeen bestuur Koninklijke Vereniging 'Oost en West'
  • lid dagelijks bestuur Vereniging Rembrandt tot behoud en vermeerdering van kunstschatten in Nederland

afgeleide functies, presidia etc.
  • plaatsvervangend voorzitter commissie van rapporteurs voor Surinaamse en Nederlandse Antilliaanse zaken (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 13 oktober 1967 tot 12 december 1967
  • plaatsvervangend voorzitter vaste commissie voor zaken rakende Suriname en de Nederlandse Antillen (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 12 december 1967 tot 16 september 1969

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Hield zich als Eerste Kamerlid vooral bezig met volkshuisvesting en ruimtelijke ordening, binnenlandse zaken en Koninkrijksaangelegenheden

opvallend stemgedrag (0/1)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (wetgeving)
  • Bracht in 1959 een wet tot wijziging van de Dienstplichtwet en de Wet voor het reservepersoneel der krijgsmacht tot stand waardoor uitzending van dienstplichtigen naar Nieuw-Guinea mogelijk werd. Het wetsvoorstel was in 1958 ingediend door minister Staf. (5279)

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Bood op 30 juli 1959 zijn ontslag aan als minister, omdat hij in de Verenigde Staten bij een echtscheidingszaak was betrokken. Hij had een relatie met een nog niet gescheiden vrouw (mevr. Helga Lek-Bendix), met wie hij wilde trouwen. De heer en mevrouw Lek waren in de VS in een juridische strijd verwikkeld over de zeggenschap over hun kinderen. Van den Bergh stond mevrouw Lek daarin bij en haar echtgenoot beschuldigde hem van ontvoering van één van de (minderjarige) kinderen. De dagvaarding op last van de heer Lek door een rechtbank in de VS leidde daar tot veel publiciteit. Bij het aftreden speelde mogelijk ook mee dat VVD-leider Oud het ongepast vond dat Van den Bergh zich als weduwnaar regelmatig in het gezelschap van een nog niet gescheiden vrouw bevond.
  • Vroeg in 1971 aan staatssecretaris Kruisinga om wettelijke maatregelen om roken te ontmoedigen, onder meer door een beperking of verbod van sigarettenreclame

uit de privésfeer
  • Was een bekend verzamelaar van schilderijen, onder meer van zeventiende-eeuwse meesters als Ter Borch, Van Goyen, Ruysdael, Hals en Rembrandt
  • Zijn vijfde echtgenote, een verpleegster, was 48 jaar jonger dan hij

anekdotes en citaten
  • Hij ondertekende zijn officiële stukken altijd met voor- en achternaam: Sidney van den Bergh, wat in die tijd nog ongebruikelijk was.

verkiezingen
  • In 1963 kandidaat in en in 1966 gekozen door Groep IV: Zuid-Holland

niet-aanvaarde politieke functies
  • minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, 1963 (tijdens de formatie-De Kort; weigerde)

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • Jouke Mulder, "Sidney van den Bergh. Een liberaal" (1975)
  • Th.H. Joekes, "Waarom Sidney van den Bergh werkelijk weg moest", NRC Handelsblad, 18 januari 1988
  • H.J.L. Vonhoff, "Liberalen onder één dak" (1998), 104
  • Doreen Arnoldus, "Bergh, Sidney James van den", in Rena Fuks-Mansfeld (red.), Joden in Nederland in de twintigste eeuw. Een biografisch woordenboek (Amsterdam 2007), 22
  • J.W.L. Brouwer, "Bergh, Sidney James van den (1898-1977)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel VI (elektronische versie)
  • Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.