Kabinet van de Koning

Het Kabinet van de Koning heeft de volgende taken

• - 

  Ambtelijke ondersteuning aan de Koning bij de uitvoering van haar staatsrechtelijke taken.
• - 

  Ter tekening voorleggen van alle regeringsstukken die de handtekening van de Koning vereisen, zoals wetten, Koninklijke Besluiten en verdragen. Ook tijdens staatsbezoeken of tijdens de vakanties in het buitenland worden dringende stukken ter tekening aan de Koning voorgelegd.
• - 

  Bij het Kabinet worden de originelen van wetten, Koninklijke Besluiten en andere regeringsstukken bewaard.
• - 

  Schakel tussen de Koning en de ministers. Afspraken tussen de Koning en de ministers en staatssecretarissen worden via het Kabinet gemaakt en voorbereid.
• - 

  Afhandeling van verzoekschriften van burgers en gratieverzoeken die aan de Koning zijn gericht.
• - 

  Tot 2012 zorgde het Kabinet tijdens een kabinetsformatie, via de Rijksvoorlichtingsdienst, voor de bekendmaking van de formatie- en informatie-opdrachten die de koning(in) verstrekte.

Het Kabinet van de Koning is een overheidsorgaan, dat uit rijksmiddelen wordt gefinancierd. Het is geen deel van de hofhouding en ook niet van één van de ministeries. Er is dan ook geen minister die hiërarchisch gezien de 'baas' is van het Kabinet.

Het ministerie van Algemene Zaken is verantwoordelijk voor het beheer van het Kabinet. Er is een apart hoofdstuk van de Rijksbegroting (Hoofdstuk III) waarin jaarlijks de inkomsten en uitgaven van het Kabinet worden vastgelegd.

In maart 2003 ontstond in de Tweede Kamer een discussie over de ministeriële verantwoordelijkheid voor het Kabinet en is aangedrongen op een betere regeling hiervan.

Het Kabinet van de Koning(in) is bij Koninklijk Besluit van 22 december 1840 (nr. 346) per 1 januari 1841 ingesteld door koning Willem II. Het nieuwe Kabinet nam de taken over die eerder berustten bij het oude Kabinet van de Koning (in feite het privésecretariaat van de koning) en bij de Staatssecretarie, die belast was met de uitgifte van Koninklijke besluiten en wetten.

In 1840 werd de Staatssecretarie opgeheven en in 1842 werd een ministerraad ingesteld. Dit vloeide voort uit de invoering van de strafrechtelijke ministeriële verantwoordelijkheid, waarbij ministers in juridische zin verantwoordelijk werden voor beleidsdaden.

Sindsdien overlegden de ministers vrijwel wekelijks in de ministerraad, in enkele gevallen in aanwezigheid van de koning. Het Kabinet des Konings (zoals de naam toen luidde) verzorgde het secretariaat van de ministerraad; de directeur van het Kabinet was secretaris van de ministerraad.

In de periode 1841-1868 vervulde de directeur van het Kabinet des Konings een belangrijke rol van het aanzoeken van ministers en later (na 1848) bij de kabinetsformatie.