Christen-Democratische Partij (CDP)

De in 1905 opgerichte Christen-Democratische Partij (CDP) is als een afsplitsing van de ARP te beschouwen. Voorman en initiatiefnemer was A.P. Staalman, die tussen 1894 en 1905 voor het district Den Helder antirevolutionair Tweede Kamerlid was. Staalman vond dat de ARP onder leiding van Kuyper te weinig een sociaal gezicht had en onvoldoende opkwam voor kiesrechtuitbreiding.

1. Beginselen

Anders dan de ARP wees de CDP samenwerking met 'ongelovigen' niet af. Volgens de CDP werd het predikaat 'christelijk' gebruikt om een onchristelijke politiek te dekken. De partij pleitte voor invoering van kiesrecht voor gezinshoofden, verplichte verzekering tegen ziekte en invaliditeit, een vermogensbelasting met een sterk progressief karakter en een goede regeling van het arbeidscontract. Klassenstrijd en klassenbevoorrechting werden afgewezen.

2. Voorman

Oprichter en voorman A.P. Staalman was een boekhandelaar en journalist uit Den Helder. Als Kamerlid zette hij zich erg in voor de rechten van militairen en onderofficieren, en van hun weduwen en wezen.

3. Electoraat

Tussen 1905 en 1918 namen kandidaten van de CDP in enkele kiesdistricten zonder succes deel aan de verkiezingen. In 1917 was Staalman in Den Helder wel betrokken bij een herstemming, maar hij legde het daarin af tegen de vrijzinnig-democraat Oud.

In 1918 behaalde de CDP ruim 10.000 stemmen (0,8%), goed voor 1 zetel. De verkiezingen van 1922 en 1925 waren minder succesvol voor de partij, die daarna uiteen viel. Een deel keerde terug naar de ARP en een ander deel sloot zich aan bij de CDU.

Meer over

Opgeheven politieke partijen

Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.