Kabinet-Van Zuylen van Nijevelt/Van Heemstra (1861-1862)

Van Zuylen van Nijevelt trad in november 1861 af, omdat zijn conservatieve opvattingen op koloniaal gebied niet werden gedeeld door de andere ministers en door de koning.

• - 

  Het kabinet erkende Victor Emanuel als koning van Italië, het land dat door Garibaldi in 1860 werd gesticht na strijd tegen het koninkrijk van de twee Sicilies. Omdat de kerkelijke staat daardoor werd bedreigd, lag erkenning gevoelig bij de katholieken.

• - 

  De Eerste Kamer verwierp een wijziging van de Postwet, omdat zij vreesde dat de verlaging van de porto te nadelig was voor de schatkist.

De belangrijkste wet van het kabinet waren:

• - 

  de Wet op de raad van state (1861)

  Door deze wet was de Raad van State niet langer adviesorgaan van de Koning. Over alle wetsvoorstellen en maatregelen van inwendig bestuur moet de Raad advies uitbrengen. Voorstellen tot vernietiging van besluiten van Provinciale of Gedeputeerde Staten of van gemeentebesturen worden aan de Raad voorgelegd. Een afzonderlijke afdeling onderzoekt geschillen van bestuur.

• - 

  de Wet op de nationale militie (1861)

  Deze wet bepaalde dat de militie (het leger) zoveel mogelijk uit vrijwilligers moeste worden samengesteld, maar dat zij voltallig werd gemaakt door loting uit ingezetenen van 20 jaar. Het jaarlijkse contigent was 11.000. Een deel daarvan (600 man) werd bestemd voor de dienst op zee. Er waren vrijstellingen wegens ongeschiktheid, broederdienst en voor enige zoons. De militieraad deed uitspraak over een verzoek tot vrijstelling. Plaatsvervanging van uitgelotenen tegen betaling (remplacering) was mogelijk.