Jhr.Mr. A.W.L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer

foto Jhr.Mr. A.W.L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief

De laatste landvoogd (Gouverneur-Generaal) van Nederlands-Indië. Bestuurder en diplomaat uit een voornaam Gronings regentengeslacht. Volgde in 1925 zijn vader op als Commissaris van de Koningin in Groningen. Daarna was hij gezant in Brussel en in 1936 volgde zijn benoeming tot Gouverneur-Generaal. Bleef tijdens de Japanse aanval in Indië en zat tijdens in de oorlogsjaren in Japanse gevangenschap. Keerde na de oorlog niet terug als landvoogd, maar werd weer diplomaat, onder andere in Parijs als ambassadeur. Speelde in 1956 een rol bij het oplossen van de Greet Hofmansaffaire. Hoffelijke regent, die met beslistheid optrad.

functie(s) in de periode 1925-1945: Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië, Commissaris van de Koning(in)

Contentssopgave van deze pagina:


1.

Personal data

Surnames
Alidius Warmoldus Lambertus

Changes in name or title
  • Jhr.Mr. A.W.L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, until 20 March 1957
  • Jhr.Dr.Mr. A.W.L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, from 20 March 1957 (nadat aan hem door de Rijksuniversiteit Groningen een eredoctoraat was verleend)

Place and date of birth
Groningen, 7 March 1888

Place and date of death
Wassenaar, 16 August 1978

2.

Party/Movement

Party/Movement
liberaal

3.

Main functions and occupations

  • Commissaris van de Koningin in Groningen, from 1 June 1925 until 1 November 1933 (benoemd bij K.B. van 14 april 1925)
  • buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Brussel, from 1 November 1933 until 16 September 1936
  • Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië, from 16 September 1936 until 1 August 1945 (benoemd bij K.B. van 9 juni 1936; kreeg bij K.B. van 17 oktober 1945 eervol ontslag op eigen verzoek)
  • buitengewoon en gevolmachtigd ambassadeur te Parijs, from 1 February 1946 until 1 December 1948
  • buitengewoon en gevolmachtigd ambassadeur in speciale zending, hoofd van de gecombineerde Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging bij de Noord-Atlantische Raad, de OEES (Organisatie voor Europese Economische Samenwerking) en de interimcommissie van de EDG (Europese Defensie Gemeenschap), from 4 July 1950 until 28 June 1956
  • lid commissie van onderzoek buitenlandse perspublicaties over het Hof, from 28 June 1956 until 24 August 1956 (samen met Beel en Gerbrandy)

Formal job title
  • minister van staat, from 28 June 1956 until 16 August 1978

Internment
  • gevangenschap "Soekka Miskin-gevangenis" te Bandoeng, from 6 April 1942 until 16 April 1942
  • geïnterneerd op Formosa en in Japan, from April 1942 until October 1943
  • geïnterneerd in Mantsjoerije, from October 1943 until 19 August 1945

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Other positions

  • voorzitter bestuur Carnegie Stichting, from 15 March 1958 until 1 April 1963
  • voorzitter Nederlandse delegatie bij de onderhandelingen met België over de Schelde-Rijnverbinding, from 1960 until 1963

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Miscellaneous

algemeen
  • Tegenstander van tegemoetkoming aan wensen van (gematigde) Indonesische leiders om tot enige vorm van zelfbestuur te komen. Kondigde daarom al in 1940 aan op termijn terug te zullen treden als Gouverneur-Generaal.
  • Werd in 1948 genoemd als minister van Buitenlandse Zaken
  • Weigerde in 1948 het voorzitterschap van de VVD, als opvolger van Stikker

Private life
  • Zijn echtgenote was een dochter van de Amerikaanse gezant
  • Het in 1938 geopende Van Starkenborgh-kanaal, dat loopt van Groningen naar de grens met Friesland, is genoemd naar zijn familie, die twee Groningse Commissarissen (hijzelf en zijn vader) voortbracht

Non-acceptance of political functions
  • minister van Buitenlandse Zaken, 1929
  • minister zonder portefeuille op Buitenlandse Zaken, February 1951 (tijdens formatie-Drees/Van Schaik)

7.

Publications

Publications
  • S.L. van der Wal, "Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, jhr. Alidius Warmoldus Lambertus (1888-1978)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 584
  • Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

archivalia
archief-Tjarda van Starkenborch Stachouwer, RIOD, Indische afdeling

8.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

9.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.