Mr. J.P. Sprenger van Eyk

foto Mr. J.P. Sprenger van Eyk
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)

Negentiende-eeuws bewindsman uit een domineesgeslacht. Werd na een carrière als belastinginspecteur en ambtenaar in Nederlands-Indië (onder meer inspecteur van financiën, algemeen secretaris van het Gouvernement en lid van de Raad van Nederlandsch-Indië) minister van Koloniën in het kabinet-Heemskerk Azn. Hield zich nadien vooral bezig met het belastingwezen. Bracht als minister van Financiën in het kabinet-Röell de Wet op de personele belasting tot stand. Sloot zijn loopbaan af als directeur-generaal van de Staatsspoorwegen. Stond bekend als een bekwaam werkzame administrateur, die goed samenwerkte met het parlement. Bediende zich vaak van speelse humor.

Conservatief liberaal
functie(s) in de periode 1884-1897: minister

Contentssopgave van deze pagina:


1.

Personal data

Surnames
Jacobus Petrus

Place and date of birth
Hilvarenbeek, 20 January 1842

Place and date of death
Utrecht, 21 March 1907

2.

Party/Movement

Party/Movement
liberaal

3.

Main functions and occupations

  • minister van Koloniën, from 27 February 1884 until 21 April 1888 (benoemd bij K.B. van 2 januari 1884)
  • ambteloos, from April 1888 until May 1894
  • lid gemeenteraad van 's-Gravenhage, from 28 March 1893 until 9 May 1894
  • minister van Financiën, from 9 May 1894 until 27 July 1897 (formeel ontslag per 26 juli 1897)
  • directeur-generaal Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen ("S.S."), from 1 July 1900 until 20 March 1907
  • directeur NCS (Nederlandsche Centraal Spoorwegmaatschappij), from 1 July 1900 until 20 March 1907

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Other positions

  • redacteur "Staatkundig en Staathuishoudkundig Weekblad", from 1892
  • lid Centrale Commissie voor de Statistiek, around 1901

5.

Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activities

Policy-making activities as minister
  • Benoemde in 1884 O. van Rees tot Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië

Legislative activities as minister (3/4)
  • Bracht in 1897 samen met minister Van Houten de Wet tot regeling der financiële verhouding tussen het Rijk en de gemeenten (Stb. 156) tot stand. De rijksbijdrage aan gemeenten werd verhoogd, er kwam een uitkering per inwoner. Gemeenten kregen de mogelijkheid tot het heffen van onder meer een plaatselijke inkomstenbelasting en een forensenbelasting.
  • Bracht in 1897 een nieuwe Wet inzake de accijns op suiker tot stand. Hierdoor moest de positie van de Nederlandse suikerfabricage ten opzichte van het buitenland worden versterkt.
  • Bracht in 1897 een wet tot verhoging van de opbrengst van het zegelrecht op effecten tot stand. Deze wet zou in werking treden na totstandkoming van de wet tot afschaffing van de rijkstollen (in 1900).

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

7.

Miscellaneous

algemeen
  • Was als lid van de Raad van Nederlandsch-Indië belast met het doen van voorstellen tot herziening van het belastingstelsel in Nederlandsch-Indië
  • Was directeur-generaal van de Staatsspoorwegen tijdens de spoorwegstaking van 1903 en trad hard op tegen stakers, van wie velen werden ontslagen of geschorst

Private life
  • Hij kon zijn studie niet voltooien, omdat zijn dissertatie verloren ging door brand

8.

Publications

Publications
  • Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel V, 792
  • Ned. Patriciaat, 1912

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek

9.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.