P. (Pieter) Zandt

Orthodox-hervormde predikant, die door zijn kenmerkende zwarte pak en conservatief-protestantse opvattingen jarenlang een opvallende figuur in de Tweede Kamer was. Pleitbezorger van een protestants, volgens bijbelse normen geregeerd Nederland. Antipapistisch. Maakte bijvoorbeeld bezwaar tegen een bankbiljet, omdat daarop een kleine afbeelding van Sint Maarten stond. Als nestor van de Kamer diverse keren waarnemend Kamervoorzitter. Raakte nooit zijn spreekangst kwijt, maar kon wel met Gronings accent scherp uit de hoek komen, bijvoorbeeld over de Indiëpolitiek. Was ook lange tijd gemeenteraadslid in Delft en lid van Provinciale Staten van Zuid-Holland.

SGP
functie(s) in de periode 1925-1961: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK

1. Personal data

Surnames
Pieter (Pieter)

Place and date of birth
Stedum, 6 March 1880

Place and date of death
Delft, 4 March 1961

Place and date of burial
IJsselmuiden, 9 March 1961 (na rouwdienst in Kampen op de gemeentelijke begraafplaats van Kampen)

2. Party/Movement

Party/Parties
SGP (Staatkundig-Gereformeerde Partij), from 1922

3. Main functions and occupations

-

lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 15 September 1925 until 4 March 1961
-

lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, from 7 July 1931 until 1 September 1941
-

fractievoorzitter SGP Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 18 September 1945 until 4 March 1961
-

lid tijdelijke gemeenteraad van Delft, from 8 November 1945 until 6 September 1946
-

lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, from 20 June 1946 until 4 March 1961
-

lid gemeenteraad van Delft, from 6 September 1946 until 4 March 1961

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4. Party political functions

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5. Other positions

Derived functions
voorzitter begrotingscommissie voor Binnenlandse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 29 September 1949 until 15 September 1950

Honorary positions

-

erevoorzittter Hervormde Evangelisatie "Elim" te Zwolle
-

erevoorzitter Chr. kweekschool "De Driestar" te Gouda

6. Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7. Miscellaneous

algemeen (3/4)

-

Vroeg in oktober 1953 de intrekking van het bankbiljet van vijfentwintig gulden, omdat daar de figuur van Martinus van Tours (het hoofd omgeven door een stralenkrans) op stond. Zag in dit bankbiljet een bewijs voor de toenemende verroomsing van ons land.
-

Bleef ook na zijn emeritaat veelvuldig prediken
-

Op de dag van zijn begrafenis vergaderde de Tweede Kamer niet; dat was nooit eerder voorgekomen

Private life

-

Ging altijd gekleed in een zwart pak, met grijze streepjes broek
-

Werd eind december 1929 door het classicaal bestuur van de Hervormde kerk in Den Haag berispt, omdat hij op een beledigende wijze de collecte had afgekondigd. Hij had gesproken van collega's die verraders waren van de gereformeerde zaak in de Nederlandse Hervormde kerk.

Anecdotes and citations

-

Trad als oudste lid enige malen op als waarnemend Tweede Kamervoorzitter. Toen hij in november 1950 de Tweede Kamer tijdens een debat over de wijziging van de Loterijwet waarnemend Kamervoorzitter was, noemde minister Lieftinck dat - gezien het SGP-standpunt over gokken nogal ironisch - "een lot uit de loterij".
-

Op 20 februari 1953 trok hij zich achter de gordijnen terug toen zijn fractiegenoot Van Dis per abuis tegen een motie-Van Rijckevorsel had gestemd. Hij wilde voorkomen dat de indruk ontstond dat de tweemansfractie van de SGP verdeeld was. Omdat de indiener van de motie, de KVP'er Van Rijckevorsel, vergeten was de presentielijst te tekenen, zorgde dit spel der vergissingen ervoor dat de motie niet met 39 tegen 38 stemmen werd aangenomen, maar met 39 tegen 36 stemmen werd verworpen.

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8. Publications

Publications

-

H. Hille, "Als een vogel uit een boom geschoten - Leven en werk van ds. P. Zandt" (Houten, 1998)
-

H. Florijn, "Zandt, Pieter", in: Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme, deel 3, 411
-

W. Slagter, "Zandt, Pieter (1880-1961)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 563
-

D. Hillenius, "Ds. P. Zandt (1880-1961)", in: VNG-Magazine, 2000, nr. 50
-

A.W. Abspoel, "Van Binnen- en Buitenhof" (1956)

Biografisch Woordenboek(en)

-

biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
-

biografie opgenomen in Biografisch Lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands Protestantisme

9. Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10. Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.