Eerste Kamerverkiezingen 2023
Op dinsdag 30 mei 2023 kozen 616 leden van Provinciale Staten1 en de kiescolleges op Bonaire, Sint Eustatius en Saba en van niet-ingezetenen in het buitenland een nieuwe Eerste Kamer2. Die Statenleden en de kiescollegeleden werden eerder op woensdag 15 maart direct door alle kiesgerechtigde Nederlanders gekozen.
Inhoud
De grote winnaar van de Eerste Kamerverkiezingen is BBB, die op basis van de de definitieve stemuitslag met 16 zetels veruit de grootste partij wordt. Van alle partijen die al in de Eerste Kamer zaten, wist alleen PvdA een zetel te winnen. De Partij voor de Dieren bleef gelijk en de rest verloor zetels. Van de coalitiepartijen verloor het CDA 3 zetels, VVD en D66 beiden 2 zetels, en de ChristenUnie 1 zetel. De grootste verliezer is FVD, die van zijn 12 oorspronkelijke zetels slechts 2 zetels overhield. Nieuwkomers JA21 en Volt kwamen met 3 en 2 zetels respectievelijk in de Kamer en behoren ook tot de winnaars van de verkiezingen.
Twee kandidaten kwamen met voorkeursstemmen in de Kamer. Dat waren Roel van Gurp (GroenLinks) en Ilse Bezaan (PVV).
Verschuivingen 2023 ten opzichte van 2019
Partij |
Lijsttrekker |
zetels in 2023 |
zetels in 2019 |
---|---|---|---|
16 |
- |
||
10 |
12 |
||
7* |
8 |
||
7* |
6 |
||
6 |
9 |
||
5 |
7 |
||
4 |
5 |
||
3 |
4 |
||
3 |
4 |
||
3 |
3 |
||
3 |
- |
||
2 |
12 |
||
2 |
2 |
||
2 |
- |
||
1 |
2 |
||
OSF/OPNL33 |
1 |
1 |
-
*Vormen één gezamenlijke fractie
Aan de hand van de stemuitslagen zoals deze door de Kiesraad zijn vastgesteld en gegevens uit het eigen biografisch archief35 stelde PDC een samenstelling van de toekomstige Eerste Kamer vast ten behoeve van Parlement.com.
Op onderstaande hoofdpagina vindt u voor de nieuwe Eerste Kamerleden de man/vrouw-verhouding, leeftijdsverdeling, migratie-achtergrond, opleidingsniveau, maatschappelijke achtergrond en woonprovincie.
De vier coalitiepartijen van het kabinet-Rutte IV36 kwamen uit op 24 zetels, verder verwijderd van een meerderheid dan vóór de verkiezingen toen ze 32 van de 75 zetels hadden. Op basis van de uitslag van de Statenverkiezingen in maart werd uitgegaan van 22 zetels, maar door stemafspraken te maken wist de coalitie twee restzetels binnen te halen (één voor CDA en één voor ChristenUnie) ten koste van de PVV en van de BBB. Bij GroenLinks stemde een Statenlid uit Zuid-Holland voor Volt. Hierdoor liep GroenLinks een extra zetel in de Eerste Kamer mis, en wist Volt een tweede zetel te bemachtigen. Na de verkiezingen zal de Eerste Kamer 16 fracties tellen. De vorige Eerste Kamer telde ook 16 fracties, waaronder drie afsplitsingen.
Gezien de verhoudingen in de Eerste Kamer kan Rutte-IV linksom, met de gezamenlijke fractie van PvdA en GroenLinks, of rechtsom, met BBB, om een meerderheid te behalen voor haar voorstellen.
Het is de eerste keer dat Nederlanders die niet in Nederland wonen invloed konden uitoefenen op de samenstelling van de Eerste Kamer. Dit is mogelijk door een speciaal kiescollege voor niet-ingezetenen37.
Eerste Kamerverkiezingen 2023 |
|
---|---|
Verkiezingsdatum |
30 mei 2023 |
Aantal opgeroepen kiezers (Statenleden) |
572 + 44 leden van kiescolleges (Caribisch Nederland en niet-ingezetenen) |
Som van de stemcijfers |
178.970 |
Aantal uitgebrachte geldige stemmen |
178.970 |
Blanco/ongeldig |
0 stemmen |
Kiesdeler |
2386 |
Voorkeursdrempel |
2387 |
Opkomstpercentage |
100% |
Aantal deelnemende partijen |
16 |
Aantal partijen dat zetel behaalde |
16 |
De tijdlijn in aanloop naar en na de Eerste Kamerverkiezingen ziet er als volgt uit:
Datum |
Activiteit |
---|---|
30 januari 2023 |
Dag van kandidaatstelling provinciale statenverkiezingen |
15 maart 2023 |
Dag van stemming kiescollegeverkiezingen |
15 maart 2023 |
Dag van stemming Provinciale Staten38 |
27 maart 2023 |
Laatste dag registratie aanduiding Eerste Kamerverkiezing |
25 april 2023 |
Dag van kandidaatstelling Eerste Kamerverkiezing |
30 mei 2023 |
Dag van stemming Eerste Kamerverkiezing39 |
1 juni 2023 |
Definitieve uitslag Eerste Kamerverkiezingen |
6 juni 2023 |
Laatste vergaderdag huidige Eerste Kamer; afscheid vertrekkende leden |
13 juni 2023 |
Eerste vergaderdag nieuwe Eerste Kamer |
20 juni 2023 |
Aanwijzen leden commissies en benoemen commissievoorzitters |
27 juni 2023 |
Verkiezing Eerste Kamervoorzitter |
Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.
Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.
- 1.De gekozen volksvertegenwoordiging van een provincie wordt Provinciale Staten genoemd. De Provinciale Staten stellen het beleid van de provincie vast en controleren de uitvoering daarvan door de Gedeputeerde Staten. Het aantal leden van Provinciale Staten hangt af van het aantal inwoners van de provincie. Dit is geregeld in artikel 8 van de Provinciewet.
- 2.De Eerste Kamer is deel van de volksvertegenwoordiging en heeft met name een rol op wetgevend gebied. Over een wetsvoorstel moet, als de Tweede Kamer het heeft aangenomen, ook door de Eerste Kamer worden gestemd. De Eerste Kamer kan een wetsvoorstel nog tegenhouden.
- 3.De BBB behaalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 16 zetels. Ilona Lagas-Meijer was lijsttrekker bij deze verkiezingen. Het is de eerste keer dat BBB met een fractie vertegenwoordigd wordt in de Eerste Kamer.
- 4.Ilona Lagas-Meijer (1956) is sinds 13 juni 2023 voorzitter van de BBB-fractie in de Eerste Kamer. Zij is eigenaar van Brinkhof Bemiddeling & Advies en in het verleden onder meer werkzaam geweest in de zorg en het middelbaar onderwijs. Mevrouw Lagas-Meijer was in eerder fractievoorzitter van de VVD in de gemeenteraad van Ommen en wethouder in die gemeente. Zij is voorzitter van de vaste Eerste Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken.
- 5.De VVD behaalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 10 zetels. Edith Schippers was lijsttrekker bij deze verkiezingen. De VVD had voor de verkiezingen 12 zetels in de Eerste Kamer.
- 6.Edith Schippers (1964) was van 13 juni 2023 tot 14 januari 2025 voorzitter van de VVD-fractie in de Eerste Kamer. Zij was minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in het kabinet-Rutte I en kabinet-Rutte II en daarvoor van 2003 tot 2010 Tweede Kamerlid voor de VVD. Als Kamerlid hield zij zich bezig met zorg. In 2006 werd zij vicefractievoorzitter. Mevrouw Schippers was voor zij in de politiek ging onder meer werkzaam bij VNO-NCW. Na haar ministerschap werd zij voorzitter van de raden van bestuur van DSM Nederland en DSM Europa. Dat bleef zij tot mei 2023. Nu is zij lid van de Raad van Bestuur van de Mosadex Groep.
- 7.GroenLinks behaalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 7 zetels. Paul Rosenmöller was lijsttrekker bij deze verkiezingen. GroenLinks had voor de verkiezingen 8 zetels in de Eerste Kamer. In de Eerste Kamer zal GroenLinks een gezamenlijke fractie vormen met de PvdA.
- 8.Paul Rosenmöller (1956) is sinds 13 juni 2023 voorzitter van de gezamenlijke PvdA/GroenLinks-fractie in de Eerste Kamer. Hij was sinds 11 juni 2019 lid van de GroenLinks-Eerste Kamerfractie en tevens fractievoorzitter. Tussen 1994 en 2002 was hij politiek leider van zijn partij, na in 1989 Tweede Kamerlid te zijn geworden. Eerder was hij vakbondsbestuurder, onder meer in de Rotterdamse haven. Stapte voor de verkiezingen van 2003 vrij onverwacht uit de politiek en werd programmamaker bij de IKON. Was na zijn Kamerlidmaatschap onder meer voorzitter van de VO-raad en bestuurslid van pensioenfonds ABP. Had als Tweede Kamerlid veel belangstelling voor het wel en wee van de Antillen.
- 9.De PvdA behaalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 7 zetels. Mei Li Vos was lijsttrekker bij deze verkiezingen. De PvdA had voor de verkiezingen 6 zetels in de Eerste Kamer. In de Eerste Kamer zal de PvdA een gezamenlijke fractie vormen met GroenLinks.
- 10.Mei Li Vos (1970) is sinds 11 juni 2019 lid van de PvdA-Eerste Kamerfractie en was tot 13 juni 2023 tevens fractievoorzitter. Zij kwam in 2007 in de Tweede Kamer, na oprichtster en voorzitter te zijn geweest van het zich op flexwerkers en deeltijd-werknemers richtende AVV (het Alternatief voor Vakbond). Adviseerde daarvoor onder meer de overheid over de gevolgen van informatisering. Werd na haar eerste periode in de Kamer (tot 2010) directeur p.r. en public affairs van Orange Gas en opnieuw publiciste. Keerde in 2012 terug als Kamerlid. Was ondervoorzitter van de enquêtecommissie Fyra en is sinds 2023 eerste ondervoorzitter van de Eerste Kamer.
- 11.Het CDA haalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 6 zetels. Theo Bovens was lijsttrekker bij deze verkiezingen. Het CDA had voor de verkiezingen 9 zetels in de Eerste Kamer.
- 12.Theo Bovens (1959) is sinds 13 juni 2023 fractievoorzitter van de CDA-fractie in de Eerste Kamer. Hij was lijsttrekker bij de Eerste Kamerverkiezingen 2023. Hij was van 1 oktober 2011 tot 16 april 2021 Commissaris van de Koning(in) in Limburg. Op 9 april 2021 liet hij weten op te stappen na een door een affaire met subsidies ontstane bestuurscrisis. Eerder was de heer Bovens onder meer adjunct-secretaris van het CDJA, wethouder van Maastricht, voorzitter van het CDA Limburg en voorzitter van de College van Bestuur van de Open Universiteit Nederland. Tevens was hij kroonlid en lid van het dagelijks bestuur van de Sociaal-Economische Raad. Van 2 oktober 2021 tot 1 februari 2022 was hij waarnemend burgemeester van Enschede.
- 13.D66 haalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 5 zetels. Paul van Meenen was lijsttrekker bij deze verkiezingen. D66 had voor de verkiezingen 7 zetels in de Eerste Kamer.
- 14.Paul van Meenen (1956) is sinds 13 juni 2023 fractievoorzitter van de D66-Eerste Kamerfractie. Daarvoor was hij van 20 september 2012 tot 7 juni 2023 lid van de Tweede Kamer. Hij was eerder bestuursvoorzitter van een groep van tien scholen voor voortgezet onderwijs in de regio Den Haag. Daarvoor was de heer Van Meenen leraar wiskunde en rector. Hij was verder fractievoorzitter van D66 in de gemeenteraad van Leiden. Hij was onderwijswoordvoerder van zijn fractie en hield zich ook bezig met kinderopvang. Verder was hij voorzitter van de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid en lid van het Presidium.
- 15.De PVV behaalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 4 zetels. Marjolein Faber-Van de Klashorst was lijsttrekker bij deze verkiezingen. De PVV had voor de verkiezingen 5 zetels in de Eerste Kamer.
- 16.Marjolein Faber (1960) is sinds 2 juli 2024 minister van Asiel en Migratie in het kabinet-Schoof. Van 6 december 2023 tot 2 juli 2024 was zij Tweede Kamerlid voor de PVV. Daarvoor was zij van 7 juni 2011 tot 6 december 2023 Eerste Kamerlid voor de PVV en vanaf juni 2014 fractievoorzitter. Zij was tevens lid (en PVV-fractievoorzitter) van Provinciale Staten van Gelderland. Zij was eerder laborante en werkzaam als IT-specialist. Als Tweede Kamerlid hield mevrouw Faber zich bezig met strafrecht en beleid mensenhandel.
- 17.De SP behaalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 3 zetels. Tiny Kox was lijsttrekker bij deze verkiezingen. De SP had voor de verkiezingen 4 zetels in de Eerste Kamer.
- 18.Tiny Kox (1953) was van 10 juni 2003 tot 13 februari 2024 Eerste Kamerlid voor de SP. Hij was tot 25 januari 2022 fractievoorzitter. De heer Kox was redacteur van partijblad De Tribune en van 1994 tot mei 2003 partijsecretaris. Hij maakte deel uit van de delegatie naar de parlementaire assemblee van de Raad van Europa in de groepering Verenigd Europees Links. Van januari 2022 tot januari 2024 was hij voorzitter van dat parlement. Behalve met algemeen beleid hield de heer Kox zich als Eerste Kamerlid bezig met sociale zaken, binnenlandse zaken en immigratie en asiel.
- 19.De ChristenUnie behaalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 3 zetels. Tineke Huizinga-Heringa was lijsttrekker bij deze verkiezingen. De ChristenUnie had voor de verkiezingen 4 zetels in de Eerste Kamer.
- 20.Tineke Huizinga (1960) is sinds 11 juni 2019 lid van ChristenUnie-fractie in de Eerste Kamer en sinds 6 april 2021 fractievoorzitter. In de periode 2002-2007 was zij Tweede Kamerlid. Was toen lid van de parlementaire enquêtecommissie Srebrenica. Was daarna staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat in het vierde kabinet-Balkenende en na het uittreden van de PvdA-bewindsliden in 2010 acht maanden minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. In 2015-2018 was zij directeur van de Stichting "Wilde Ganzen". Eerder was zij gemeenteraadslid in Heerenveen. Als Eerste Kamerlid houdt mevrouw Huizinga zich bezig met Europese zaken, buitenlands beleid en defensie en immigratie en asiel.
- 21.De Partij voor de Dieren behaalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 3 zetels. Niko Koffeman was lijsttrekker bij deze verkiezingen. Voor de verkiezingen had de PvdD ook 3 zetels.
- 22.Niko Koffeman (1958) is sinds 12 juni 2007 lid van de fractie van de Partij voor de Dieren in de Eerste Kamer. Tot 3 februari was hij dat als fractievoorzitter. Hij is werkzaam op het gebied van reclame en voorlichting en speelde een belangrijke rol als extern adviseur bij campagnes van de SP. Verder was de heer Koffeman voorzitter van de omroepen Nutopia en Llink en medeoprichter van 'De vegetarische slager'. Momenteel is hij betrokken bij Those Vegan Cowboys, dat plantaardige melk produceert.
- 23.JA21 behaalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 3 zetels. Annabel Nanninga was lijsttrekker bij deze verkiezingen. Het is de eerste keer dat JA21 met een fractie vertegenwoordigd wordt in de Eerste Kamer.
- 24.Annabel Nanninga (1977) is sinds 11 juni 2019 lid van de Eerste Kamer. Zij is sinds 13 juni 2023 voorzitter van de JA21-fractie. Sinds 15 februari 2021 was zij voorzitter van de Fractie-Nanninga. Tussen 26 oktober 2020 en 15 februari 2021 werd zij tijdelijk vervangen wegens zwangerschaps- en bevallingsverlof. Mevrouw Nanninga maakte deel uit van de FVD-fractie, maar vertrok in december 2020 bij die partij en was mede-initiatiefnemer van JA21. Zij is publiciste bij The PostOnline en was gemeenteraadslid in Amsterdam en Statenlid in Noord-Holland. Eerder was zij columnist bij onder meer GeenStijl, PowNed en Veronica Magazine.
- 25.Forum voor Democratie behaalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 2 zetels. Johan Dessing was lijsttrekker bij deze verkiezingen. FVD had voor de verkiezingen 1 zetel in de Eerste Kamer.
- 26.Johan Dessing (1965) is sinds 11 juni 2019 lid van de FVD-Eerste Kamerfractie en tevens fractievoorzitter. Hij is lid van Provinciale Staten van Noord-Holland en was lijsttrekker bij de Statenverkiezingen. De heer Dessing is assistent-luchtverkeersleider op Schiphol en cursusmanager en docent. Tussen 31 maart 2022 en 13 juni 2023 was hij het enig overgebleven lid van de oorspronkelijk twaalf leden tellende FVD-fractie.
- 27.De SGP behaalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 2 zetels. Peter Schalk was lijsttrekker bij deze verkiezingen. De SGP had voor de verkiezingen ook 2 zetels in de Eerste Kamer.
- 28.Peter Schalk (1961) is sinds 9 juni 2015 Eerste Kamerlid voor de SGP. Tevens is hij fractievoorzitter. De heer Schalk was vijfentwintig jaar bestuurder (Raad van Bestuur) van de Reformatorisch Maatschappelijke Unie, een belangenorganisatie voor werknemers, werkgevers en zelfstandigen die Bijbelse principes als uitgangspunt voor haar activiteiten heeft. Daarvoor werkte hij in het onderwijs.
- 29.Volt behaalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 2 zetels. Gaby Perin-Gopie was lijsttrekker bij deze verkiezingen. Het is de eerste keer dat Volt met een fractie vertegenwoordigd wordt in de Eerste Kamer.
- 30.Gaby Perin-Gopie (1986) is sinds 13 juni 2023 fractievoorzitter van de Volt-fractie in de Eerste Kamer. Van mei 2022 tot juni 2023 was zij voorzitter van het CNV Zorg en Welzijn. Eerder was mevrouw Perin werkzaam als beleidsmedewerker bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Als Eerste Kamerlid is zij woordvoerder klimaat en stikstof, asiel en migratie, en bestuurscultuur.
- 31.50PLUS behaalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 1 zetel. Martin van Rooijen was lijsttrekker bij deze verkiezingen. 50PLUS had voor de verkiezingen 2 zetels in de Eerste Kamer.
- 32.Martin van Rooijen (1942) is sinds 11 juni 2019 lid van 50PLUS-fractie in de Eerste Kamer. Eerder was hij dat in 2015-2017. Hij werd in 1973 als 31-jarige voor de KVP staatssecretaris voor fiscale zaken in het kabinet-Den Uyl. In maart 2017 was de heer Van Rooijen op bijna 74-jarige leeftijd voor de tweede keer Tweede Kamerlid geworden. Eerder, in 1977, kwam via een opvolgersplaats voor het CDA in de Tweede Kamer, maar hij stapte toen na drie jaar over naar het bedrijfsleven. Daarna bekleedde hij diverse managementsfuncties, onder andere bij Shell Nederland, de NAM en NUON, en was partner en consultant bij Coopers & Lybrand. Hij is fractievoorzitter van 50PLUS en sinds 17 juni 2021 politiek leider.
- 33.OPNL behaalde bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 1 zetel. Auke van der Goot was lijsttrekker bij deze verkiezingen. De partij had voor de verkiezingen, onder de naam Onafhankelijke Senaatsfractie (OSF), 1 zetel in de Eerste Kamer.
- 34.Auke van der Goot (1952) is sinds 13 juni 2023 voorzitter van de OPNL-fractie in de Eerste Kamer. Hij was ook lijsttrekker bij de Eerste Kamerverkiezingen van 2023. Hij is lid van de Fryske Nasjonale Partij en werkte geruime tijd als ambtenaar op het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij was onder meer beleidsadviseur voor grensregionale samenwerking en gedetacheerd bij het Huis van de Nederlandse Provincies in Brussel.
- 35.De stichting PDC is een zelfstandige voortzetting van het voormalige Parlementair Documentatie Centrum van de Universiteit Leiden en partner van het Montesquieu Instituut. PDC verzamelt, redigeert en publiceert al tientallen jaren informatie over Kamerleden en bewindslieden in de vorm van een digitaal biografisch archief. Dit archief bevat alle personen (meer dan 5.000) die sinds 1796 tot op de dag van vandaag een rol spelen of hebben gespeeld in het landelijk bestuur zoals Kamerleden, bewindslieden, leden van het Europees Parlement, staatsraden en leden van de Rekenkamer. In het kader van Tweede en Eerste Kamerverkiezingen worden ook gegevens verzameld over (kansrijke) kandidaten.
- 36.Dit kabinet van VVD, D66, CDA en ChristenUnie kwam na de langste formatie sinds de Tweede Wereldoorlog tot stand. Negen maanden na de verkiezingen van 17 maart 2021 en bijna een jaar na de ontslagneming van het kabinet-Rutte III stond er een nieuw kabinet op het bordes. Premier Mark Rutte leidde voor de vierde keer een kabinet.
- 37.Artikel 55 van de Grondwet bepaalt door wie de Eerste Kamer wordt gekozen. Voor 2023 hadden Nederlanders die in het buitenland woonden geen invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer. De leden van de Eerste Kamer werden namelijk gekozen door de Provinciale Staten en de leden van de kiescolleges voor de Eerste Kamer in de Caribische openbare lichamen. In 2022 werd artikel 55 gewijzigd zodat Nederlanders die in het buitenland wonen stemrecht krijgen voor een afzonderlijk kiescollege. Dat kiescollege zal dan voor de niet-ingezetenen kunnen stemmen op kandidaten voor de Eerste Kamer.
- 38.Om de vier jaar worden de leden van de Provinciale Staten gekozen op basis van evenredige vertegenwoordiging. Aan deze verkiezingen kunnen, naast de landelijke politieke partijen, ook provinciale partijen meedoen. De leden van Provinciale Staten kiezen eens in de vier jaar de Eerste Kamer. Dat doen ze kort nadat ze zijn aangetreden. De laatste Provinciale Statenverkiezingen waren op 15 maart 2023.
- 39.De 75 leden van de Eerste Kamer worden eens in de vier jaar door middel van 'getrapte verkiezingen' gekozen. Burgers kiezen de leden van de Provinciale Staten of kiescolleges en zij kiezen op hun beurt de leden van de Eerste Kamer. Dit gebeurt binnen drie maanden na de verkiezingen van de Provinciale Staten. Sinds een Grondwetswijziging in 2017 stemmen ook de inwoners van Bonaire, Sint-Eustatius en Saba over de samenstelling van de Eerste Kamer. Aangezien de bijzondere gemeenten geen Provinciale Staten hebben, gaat dit via afzonderlijk gekozen kiescolleges. In 2022 is er een vierde kiescollege toegevoegd, het kiescollege niet-ingezetenen. Door te stemmen voor dit kiescollege kunnen kiesgerechtigde Nederlanders die in het buitenland wonen, invloed uitoefenen op de samenstelling van de Eerste Kamer.