Koninklijke Nederlandse Munt in problemen: kijken naar toekomstige positie

Met dank overgenomen van A. (Aukje) de Vries i, gepubliceerd op zaterdag 6 februari 2016, column.

Er zijn grote (financiële) problemen bij de Koninklijke Nederlandse Munt (KNM). In 2014 was er een voorlopig tekort van 14,3 miljoen euro. De VVD vindt het goed dat er een strategische heroriëntatie plaats vindt op de toekomst van de KNM. Het publieke belang kan mogelijk ook anders geborgd worden. Bij de toekomst scenario’s moet ook gekeken word naar het afstoten van deze staatsdeelneming. De staatssecretaris noemde in het debat de ontslagregeling van de CEO van het in problemen verkerende KNM sober. De VVD vindt een ontslagvergoeding van 9 maandsalarissen bij een bedrijf met grote problemen echter absoluut niet sober.

Bijdrage Algemeen Overleg Staatsdeelnemingen (3 februari 2016)

NEDERLANDSE SPOORWEGEN

Het definitieve rapport van De Brauw over de onregelmatigheden bij de NS bevestigen het ontstane onthutsende beeld. Het is volstrekt logisch en terecht dat CEO Hughes destijds is ontslagen. Des te wranger is dat het ons nog zoveel geld heeft moeten kosten. Er is de schijn van partijdigheid bij onderzoeksbureau De Brauw, dat de misstanden onderzocht, geconstateerd. Dat moet wat de VVD betreft te allen tijd worden voorkomen. VVD heeft dit ook meermalen aan de kaak gesteld. Het is dan ook onbegrijpelijk en onterecht dat de minister zich daartegen heeft verzet. Medio 2015 zei minister Dijsselbloem nog dat hij geen aanleiding had om de integriteit en kritische houding van De Brauw in twijfel te trekken. Kan de minister daarop reflecteren? Had hij het nu anders gedaan?

Het dossier over het onderzoek naar de onregelmatigheden bij de aanbesteding Limburg kan nog niet gesloten worden. Eerst moet het ACM-onderzoek naar machtsmisbruik zijn afgerond. De conclusie van de Raad van Commissarissen van NS dat De Brauw een integer en adequaat resultaat heeft geleverd is ook te vroeg. Er loopt nog een tuchtzaak tegen De Brauw.

Alvarez & Marsal heeft naar aanleiding van alle problemen gekeken naar de cultuur van NS. De VVD vindt het zorgelijk dat de cultuur binnen NS niet op orde is. Heeft de minister vertrouwen in NS-verbeterplan? Is dit voldoende? De VVD wil dat minister de Tweede Kamer op de hoogte houdt van de voortgang van de verbeteringen.

KONINKLIJKE NEDERLANDSE MUNT (KNM)

Er zijn grote (financiële) problemen bij de Koninklijke Nederlandse Munt (KNM). In 2014 was er een voorlopig tekort van 14,3 miljoen euro. Waarom zijn de problemen uit 2014 feitelijk pas in 2015 aan het licht gekomen? Er is toch sprake van actief aandeelhouderschap? Hoe heeft het zo uit de hand kunnen lopen? Wat zijn de risico’s en kosten voor Nederland (ook als boel weer op orde is)?

Goed dat er een strategische heroriëntatie plaats vindt op de toekomst van de KNM. Er worden verschillende scenario’s bekeken. De VVD wil dat dan duidelijk wordt wat het publieke belang is van deze staatsdeelneming en of dit ook anders te borgen is. Neemt de staatssecretaris in ieder geval ook het scenario van het afstoten van KNM mee? Dat wil de VVD namelijk wel nadrukkelijk ook bekijken.

De CEO treedt pas terug in de eerste helft 2016. Waarom dan pas? De VVD wil ook weten wat de ontslagregeling is. Het jaarverslag en de jaarrekening 2014 zijn nog slechts voorlopig vastgesteld. Wanneer wordt dit definitief afgerond?

HOLLAND CASINO

De VVD is voorstander van de privatisering van Holland Casino. Gokken is geen overheidstaak. Het lijkt er nu op dat de Tweede Kamer bijna onbewust de eerste twee stappen naar privatisering heeft gezet (voornemen en ontwerp). De VVD kijkt ook naar de uitkomsten van de parlementaire enquêtecommissie van de Eerste Kamer, en wil dus dat het een duidelijk, afzonderlijk besluit wordt. Wanneer komt de brief over stap 3, het besluit?

FUSIE STAATSLOTERIJ - DE LOTTO

De VVD steunt de fusie van de Staatsloterij en de De Lotto. Hierover heeft onlangs ook een uitgebreid schriftelijk overleg geweest. De VVD wil nogmaals bevestigd krijgen dat betrokken partijen De Lotto alleen op basis van zeer zwaarwegende bezwaren een verkoop van nieuwe organisatie tegen kunnen houden. De VVD wil namelijk dat de Nederlandse Staat deze staatsdeelneming afstoot. Gokken is geen kerntaak van de overheid.

Stichting Loterijverlies is tegen de fusie uit angst dat door de fusie de claim naar aanleiding van de juridische procedure over misleidende communicatie komt te vervallen. Door een dergelijke fusie kan een uitspraak van een rechter nooit worden ontlopen. De staat heeft meer dan 99% van de de aandelen. Graag een reactie van de staatssecretaris!

De VVD wil tot slot nog weten waarom er geen voorziening is getroffen voor deze juridische procedure, ook al is dat strikt genomen niet noodzakelijk volgens accounting principes.

ALGEMEEN

De minister propageert actief aandeelhouderschap bij de staatsdeelnemingen. Maar er zijn veel problemen bij staatsdeelnemingen: NS, KLM, Staatsloterij, Holland Casino, KNM, Covra, Thales. Wat is feitelijke meerwaarde aandeelhouderschap? En wat levert actief aandeelhouderschap nu eigenlijk op?

Minimaal 1x per 7 jaar moet een staatsdeelneming worden geëvalueerd. In 2016 vindt er een evaluatie van KNM en Thales plaats. De VVD wil een meerjarenplanning evaluaties hebben. Kan de minister dat toezeggen? De evaluatie moet niet afhankelijk zijn van actualiteiten of incidenten.

KLM

Het eigen vermogen van de KLM is gedaald van 1,6 miljard euro naar 9 miljoen euro. De VVD wil daar een verklaring voor hebben. Kan de minister ook een overzicht geven van de ontwikkeling van het eigen vermogen in de afgelopen jaren? En ook van die van Air France, want het kan niet zo zijn dat dit communicerende vaten zijn?