Politieke situatie Slowakije

Slowakije is een parlementaire republiek. De sinds 1999 direct voor vijf jaar gekozen president is staatshoofd. De rol van de president is grotendeels ceremonieel, hij of zij heeft nauwelijks politieke macht. De regeringsmacht berust bij het kabinet onder leiding van de minister-president. De president kan het parlement ontbinden en verkiezingen uitschrijven als een politieke impasse is ontstaan. Het parlement bestaat uit één Kamer, de Nationale Raad (Národná rada). Een kabinet moet bij zijn aantreden het vertrouwen krijgen van het parlement. De Nationale Raad is wetgevend en controlerend lichaam. Verder is er een Constitutioneel Hof dat wetten aan de Grondwet kan toetsen.

Kiesstelsel

De 150 leden van de Národná rada worden gekozen op basis van evenredige vertegenwoordiging via een lijstenstelsel. Kiezers kunnen binnen één partijlijst vier voorkeurstemmen uitbrengen. Er geldt een kiesdrempel van vijf procent.

Partijen

Tot 2020 was de sociaaldemocratische partij Smer ('De derde weg') de grootste partij van Slowakije. De partij kwam in 1999 voort uit onder meer de SDL, Strana Demokratickej L'avice, (Partij van Democratisch Links), de opvolger van de communistische partij van Slowakije. Na de verkiezingen van 2020 is OLaNo de grootste partij geworden. Deze conservatieve partij staat bekend om het bestrijden van corruptie. De SNS, Slovenská Národná Strana, (Slowaakse Nationale Partij) is een zeer nationalistische en conservatieve partij. De partij staat vooral bekend om haar sterke anti-Hongaarse sentiment.

In 1998 werd bij de verkiezingen de SDK, Slovenská Demokratická Koalícia, (Slowaakse Democratische Coalitie) gevormd; een coalitie van sociaaldemocraten, sociaal-liberalen, christendemocraten en groenen. Bij de verkiezingen van 2016 deden drie nieuwe partijen mee. De combinatie Obyčajní Ľudia (Gewone volk) en Nova (OLáNo-NOVA) is conservatief-liberaal en een afscheiding van SaS. Ľudová strana – Naše Slovensko (Volkspartij 'Ons Slowakije', ook wel Kotleba) is rechts-nationalistisch en eurosceptisch. SR, Sme Rodina, ('Wij zijn familie') is een door een ondernemer gestichte protestpartij, die iets gematigder is dan Kotleba.

Bij de verkiezing van 2020 deed een nieuwe partij mee die uiteindelijk ook in de coalitie terecht is gekomen: Za Lúdí (Voor het Volk). Deze pro-Europese partij is opgericht door de voormalige president Andrej Kiska, als alternatief voor de Smer.