Politieke situatie Zweden

Zweden is een parlementaire constitutionele monarchie. De koning is staatshoofd, maar heeft sinds 1974 geen regeringsfunctie meer. De parlementsvoorzitter wijst de formateur aan. De regering wordt geleid door de minister-president (statsminister), die ook de ministers benoemt.

Het parlement (Riksdag) bestaat sinds 1974 uit één Kamer en wordt voor een vaste termijn van vier jaar (tot 1994 drie jaar) gekozen. Ontbinding is mogelijk, maar is sinds 1958 niet meer voorgekomen. De Riksdag heeft (mede)wetgevende en controlerende taken.

Kiesstelsel

De 349 leden van de Riksdag worden gekozen op basis van evenredige vertegenwoordiging. Kiezers kunnen of op een partij stemmen of op een specifieke kandidaat. Voor 310 zetels worden in 29 districten verkiezingen gehouden. De overige 39 zetels worden als restzetels over de gekozen partijen verdeeld. Er is een nationale kiesdrempel van vier procent en een van twaalf procent in districten.

Partijen

De grootste partij van Zweden is de sociaaldemocratische arbeiderspartij SAP (Sveriges socialdemokratiska arbetareparti of kortweg Socialdemokraterna). Zij vormt samen met de Vänsterpartiet (V) en Miljöpartiet de Gröna (MP) een rood-groene coalitie (De rödgröna). De Vänsterpartiet (Linkse partij) is de voormalige communistische partij en is te vergelijken met de Nederlandse SP. De MP is te vergelijken met GroenLinks.

Ter rechterzijde staat de Allians för Sverige, die wordt gevormd door de gematigde coalitiepartij (Moderata samlingspartiet, of kortweg Moderaterna) de Centerpartiet (C), Folkpartiet liberalema (FP) en Kristdemokraterna (KD, tot 1996 KDS). Bij de verkiezingen van 2010 behaalde de anti-migratiepartij Sverigedemokraternas (Zweden Democraten) voor het eerst zetels. Na de verkiezingen van 2022 kreeg de partij voor het eerst regeringsinvloed, door gedoogsteun te leveren aan het centrumrechts minderheidskabinet dat na die verkiezingen ontstond.