Mr. A. (Aart) Geurtsen

Foto Mr. A. (Aart) Geurtsen

Aimabele Rotterdamse advocaat; sluw jurist, veelzijdige volksvertegenwoordiger, met ongekende werkkracht. Was woordvoeder justitie en middenstand van de VVD-Tweede Kamerfractie. Dwong in 1972 alom respect af toen hij als voorzitter van de Kamercommissie Justitie met veel empathie leiding gaf aan de uiterst emotionele hoorzitting over de voorgenomen vrijlating van de Drie van Breda1. Bracht met de KVP'er Van Schaik2 een wet tot stand over legalisering van casino's en diende met zijn fractiegenote Veder-Smit3 initiatiefvoorstel in over abortus. Dat voorstel, later gecombineerd met een voorstel van de PvdA'ers Lamberts4 en Roethof5, strandde in de Senaat. Werd in 1979 Europarlementariër en had daardoor twee jaar een dubbelmandaat. Nadien de eerste voorzitter van het Commissariaat voor de Media.

VVD
functie(s) in de periode 1967-1984: lid Tweede Kamer, lid Europees Parlement

Inhoud


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Aart (Aart)

geboorteplaats en -datum
Schiedam, 17 januari 1926

overlijdensplaats en -datum
Vlaardingen, 24 september 2005

2.

Partij/stroming

partij(en)
VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)

3.

Hoofdfuncties/beroepen (6/10)

  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 27 juni 1967 tot 10 juni 1981
  • advocaat te Maasland, vanaf 1 maart 1971
  • lid Europees Parlement, van 17 juli 1979 tot 24 juli 1984
  • regeringscommissaris voor de Omroep, van 1 juni 1985 tot 1 januari 1988
  • voorzitter College van Commissarissen voor de Media, van 1 januari 1988 tot 1 april 1996
  • lid interim-bestuur CTSV (College van Toezicht sociale verzekeringen), van 16 april 1996 tot november 1996

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (4/35)

  • lid Raad van Bestuur N.V. Nozema (Nederlandse Omroep Zendermaatschappij), omstreeks 1989 (nog in 1990)
  • lid Raad van Commissarissen N.V. NMB Postbank Groep, vanaf oktober 1989
  • voorzitter Centrum Innovatie Beroepsonderwijs-Bedrijfsleven, omstreeks 1990
  • voorzitter Commissie van Deskundigen inzage effectiviteit NCO (Nationale Commissie Voorlichting en Bewustwording Ontwikkelingssamenwerking), van 5 maart 1992 tot 5 oktober 1992

afgeleide functies, presidia etc.
  • voorzitter bijzondere commissie voor het wetsontwerp Wijziging van de Warenwet inzake de bekostiging van de keuringsdiensten van waren (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 11 februari 1969 tot november 1972
  • voorzitter vaste commissie voor Justitie (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 25 november 1969 tot 28 augustus 1979
  • voorzitter bijzondere commissie voor het voorstel van wet van de leden Lamberts en Roethof inzake abortus (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 23 september 1971 tot mei 1976
  • lid Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad, van september 1971 tot september 1980

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër (5/7)
  • Diende in 1971 samen met zijn fractiegenoot Hans Wiegel een initiatiefwetsvoorstel in om de leeftijd voor het passief kiesrecht gelijk te stellen aan die waarop de meerderjarigheid aanving. Dit voorstel werd in 1971 door de Tweede Kamer verworpen. (11.178)
  • Diende in 1971 samen met Theo van Schaik (KVP) een initiatiefwetsvoorstel in inzake het toestaan van casino's. Door de wijziging van de Wet op de kansspelen wordt exploitatie van casino's mogelijk door een Nationale stichting. Een Raad voor de Casinospelen houdt toezicht. Winsten van casino's vloeien in de algemene middelen van de staat en over een deel van de spelwinst wordt belasting geheven. Dit voorstel werd in 1974 wet. (11.549)
  • Was in 1973 woordvoerder bij het debat over de zgn. anti-piratenwetjes over radio-uitzendingen vanaf de Noordzee.
  • Was in 1975 woordvoerder bij het debat over de onafhankelijkheid van Suriname
  • Werd in 1976 eerste ondertekenaar van een initiatiefwetsvoorstel van VVD en PvdA inzake afbreking van zwangerschap (initiatiefvoorstel Geurtsen/Lamberts/Veder-Smit/Roethof). Had in 1975 samen met zijn fractiegenote Els Veder-Smit een initiatiefwetsvoorstel over zwangerschapsafbreking ingediend. Dit voorstel werd in 1976 gecombineerd met dat van de PvdA. Het gecombineerde voorstel werd in december 1976 door de Eerste Kamer verworpen. (13.202 & 13.909)

opvallend stemgedrag (2/6)
  • Behoorde in 1979 met Braams en Joekes tot de minderheid van zijn fractie die tegen het wetsvoorstel bepalingen m.b.t. huur en verhuur van woonruimte stemde
  • Behoorde in 1981 tot de elf leden van zijn fractie die tegen een (aangenomen) motie-Van der Hek/Ter Beek stemden over het niet leveren van ontwerpen en/of onderdelen ten behoeve van kerncentrales aan Taiwan

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


op het gebied van de EU
  • Diende in november 1981 een verslag in over de structuur en bevoegdheden van naamloze vennootschappen (NV's).

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Leidde tijdens de formatie van 1971 een werkgroep van Kamerleden uit KVP, ARP, CHU, VVD en DS'70 die de paragraaf in het regeerakkoord over abortus voorbereidde
  • Pleitbezorger van ruimere mogelijkheden tot vrije naaktrecreatie op stranden
  • Onder zijn voorzitterschap baande het Commissariaat voor de Media door het toelaten van RTL-Veronique tot het omroepbestel, de weg voor commerciële omroep in Nederland

niet-aanvaarde politieke functies
  • minister van Ontwikkelingssamenwerking, november 1982 (geweigerd)

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.


  • 1. 
    De drie Duitse oorlogsmisdadigers, die, na van de doodstraf te zijn gegratieerd, levenslang uitzaten, hebben jarenlang de gemoederen in de volksvertegenwoordiging en daarbuiten beroerd. Toen minister Van Agt in 1972 als standpunt der regering kenbaar maakte, dat een verdere gevangenschap voor de gestraften in onze democratische samenleving geen wezenlijk doel meer dient, ontstond een heftige volksbeweging. Een buitenparlementaire actie tegen de vrijlating, een neiging tot volksjustitie.
     
  • 2. 
    Justitie-woordvoerder in de KVP-Tweede Kamerfractie. Was voor hij in februari 1967 in de Kamer kwam advocaat en juridisch adviseur van de katholieke vakbond. Stemde tijdens het kabinet-De Jong op sociaal gebied enkele malen met de oppositie mee, maar was op ethisch gebied tamelijk behoudend. Bracht in 1974 met de VVD'er Geurtsen een initiatiefwet over de legalisering van casino's tot stand en diende in 1975 samen met Hannie van Leeuwen (ARP) een initiatiefwetsvoorstel over abortus (met als uitgangspunt: 'nee, tenzij') in. Was vele jaren actief bij het amateurtoneel. Na zijn Kamerlidmaatschap bijna elf jaar lid van de Raad van State.
     
  • 3. 
    Liberale volksgezondheidsdeskundigde, die op dit terrein veel gezag had in het parlement. Vervulde vele functies in organisaties op het gebied van de gezondheidszorg en werd in 1990 erevoorzitter van de Nationale Kruisvereniging. In 1967 Tweede Kamerlid voor de VVD en in de jaren zeventig als mede-initiatiefneemster betrokken bij een poging om tot liberale regeling voor zwangerschapsafbreking te komen. Staatssecretaris in het kabinet-Van Agt I. Bracht in die functie onder meer de Wet tarieven gezondheidszorg en een nieuwe wet inzake de verloskundigen tot stand. Vanaf 1981 Eerste Kamerlid. In die Kamer hield zij zich tevens bezig met ontwikkelingssamenwerking. Was voor zij in de landelijke politiek kwam ook actief op lokaal niveau. Erelid van de VVD.
     
  • 4. 
    Dokter Lamberts. Huisarts in Rotterdam-Zuid, die als Tweede Kamerlid voor de PvdA een autoriteit op volksgezondheidsgebied was. Kwam in zijn donkerblauwe pak nogal streng over, maar was zeer begaan met zijn patiënten. Als lid van de Rotterdamse gemeenteraad nam hij het initiatief tot het invoeren van schoolmelk. Zette zich als Kamerlid sterk in voor verbetering van de leefkwaliteit en voor legalisering van medisch verantwoorde zwangerschapsonderbreking (abortus provocatus). Het door hem en Hein Roethof verdedigde initiatiefwetsvoorstel hierover strandde echter in de Eerste Kamer. Van die Kamer maakte hijzelf later nog enige jaren deel uit.
     
  • 5. 
    Onafhankelijke progressieve liberaal in de PvdA-Tweede Kamerfractie. Was parlementair journalist bij de NRC en voorzitter van de JOVD. Brak begin jaren'60 met de VVD en stapte over naar de PvdA. Goed jurist, deskundig op het gebied van het volkenrecht en verdediger van burgerlijke rechten. Keerde zich tegen beperkingen ten aanzien van politieke organisaties. Met Jan Lamberts mede-initiatiefnemer van een wetsvoorstel om zwangerschapsonderbreking te legaliseren. Het met een VVD-initiatief samengevoegde voorstel werd in 1976 echter door de Eerste Kamer verworpen. In 1981 niet herkozen, maar in 1986 teruggekeerd in de Kamer. In die periode tevens voorzitter van de commissie kleine criminaliteit en naamgever van een prijs voor initiatieven om criminaliteit tegen te gaan. Humanist en schaker.