Algemene Financiële Beschouwingen

Als vervolg op de Algemene politieke beschouwingen bespreken de financiële woordvoerders tijdens de Algemene financiële beschouwingen de plannen van het kabinet voor het komende begrotingsjaar. Het is dus een belangrijk debat, omdat daaruit duidelijk wordt hoe de financiële ruimte van het kabinet wordt gebruikt om zijn plannen daadwerkelijk uit te voeren. Het is een jaarlijks debat met de minister van Financiën over de rijksbegroting en de Miljoenennota. Verder is vaak ook de staatssecretaris van Financiën aanwezig.

Het debat wordt voorbereid door de vaste Kamercommissie voor Financiën. In die commissie stellen de financiële specialisten van de fracties een reeks korte vragen op, die de regering uiterlijk enkele dagen voor het debat schriftelijk moet beantwoorden.

Het debat zelf mondt meestal uit in moties, waarin wensen kenbaar worden gemaakt. Dat kan bijvoorbeeld gaan om het ongedaan maken van bezuinigingen. Tijdens het debat kunnen ook alternatieve plannen van de oppositie (tegenbegrotingen) worden besproken.

Na de behandeling in de Tweede Kamer bespreekt ook de Eerste Kamer de rijksbegroting en de Miljoenennota. In die Kamer gebeurt dat vaak in combinatie met de behandeling van het belastingplan voor het komende jaar. Ook dan moeten de minister en staatssecretaris van Financiën antwoord geven op de vragen van de senatoren.

De algemene financiële beschouwingen gaan vooraf aan de, meer gedetailleerde, parlementaire behandeling van de afzonderlijke begrotingshoofdstukken. Dat zijn de begrotingen van de ministeries en van de fondsen, zoals het Gemeentefonds en Provinciefonds.

Tot en met 1993 werden de algemene en financiële beschouwingen gecombineerd. Eerst voerden dan de fractievoorzitters het woord en daarna de financiële specialisten. Namens het kabinet beantwoordden de minister-president en de minister van Financiën de vragen en opmerkingen van de Kamerleden. Deze beschouwingen begonnen destijds een aantal weken na Prinsjesdag, de dag waarop de regering het regeringsbeleid voor de komende jaren uiteenzet.

Omdat de Kamer sneller wilde reageren op de beleidsvoornemens van het kabinet is besloten de 'Algemene politieke en financiële beschouwingen' op te splitsen. Nu worden de Algemene politieke beschouwingen vlak na Prinsjesdag gehouden, zodat de Kamer direct kan debatteren over de beleidsplannen van het kabinet.

Enkele weken later - na een meer gedetailleerde bestudering van de cijfers - vinden vervolgens de Algemene financiële beschouwingen plaats.