Advies en onderbouwing
Rondom de regering en Staten-Generaal zijn er verschillende instellingen die zorgen voor advies over en onderbouwing bij beleid. Dit vindt plaats op allerlei terreinen en vanuit verschillende perspectieven.
Sommige colleges zijn vastgelegd in de Grondwet en hebben vanuit de Grondwet ook een taak meegekregen, zoals de Raad van State. Andere komen voort uit een specifieke wet, zoals het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) dat zijn oorsprong kent in de Wet open overheid (Woo).
Inhoudsopgave van deze pagina:
De belangrijkste organen die adviseren over bestuurlijke aangelegenheden zijn:
-
Raad van State
De Raad van State is een van de Hoge Colleges van Staat en heeft als voornaamste taak de regering en het parlement te adviseren over wetgeving en bestuur. Daarnaast is deze instantie de hoogste algemene bestuursrechter.
-
Raad voor het openbaar bestuur (Rob)
De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) is een onafhankelijk adviesorgaan van de regering en het parlement. De ROB adviseert over de inrichting en het functioneren van het openbaar bestuur. Extra aandacht gaat uit naar de beginselen van democratie en rechtsstaat. Zowel de ministeries als de Eerste en Tweede Kamer kunnen de ROB om advies vragen.
-
Kiesraad
De Kiesraad is een adviesorgaan van de regering en de Eerste en Tweede Kamer over vraagstukken op het gebied van kiesrecht en verkiezingen. Ook fungeert de Kiesraad als centraal stembureau voor de Eerste Kamerverkiezingen, voor de Tweede Kamerverkiezingen en voor de Europese verkiezingen.
-
Adviescollege Toetsing Regeldruk
Het Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR) is een onafhankelijk adviescollege dat de regering en het parlement adviseert over de regeldrukgevolgen van voorgenomen wet- en regelgeving.
Er zijn twee belangrijke adviesorganen op sociaal-economisch en financieel gebied.
-
Sociaal-Economische Raad (SER)
De Sociaal-Economische Raad (SER) is opgericht in 1950 en adviseert de regering over het sociaal-economisch beleid. De adviezen hebben een belangrijke invloed op het regeringsbeleid. De SER is een tripartiet (driedelig) overlegorgaan met 33 leden: 11 uit ondernemersorganisaties, 11 uit werknemersorganisaties en 11 onafhankelijke kroonleden.
-
Centraal Planbureau (CPB)
Het Centraal Planbureau (CPB) is een onderzoeksinstituut gericht op economische wetenschap en economische beleidsplannen. Organisatorisch is het een onderdeel van het ministerie van Economische Zaken.
Er zijn drie belangrijke (wetenschappelijke) adviesorganen van de regering.
-
Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR)
De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) brengt onafhankelijke, wetenschappelijke adviezen voor toekomstig regeringsbeleid uit aan de regering. Door de openbaarheid kunnen WRR-rapporten grote politieke invloed hebben. De WRR is in 1976 officieel bij wet ingesteld.
-
Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI)
De Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI) is in 2014 opgericht met als doel de regering en het parlement te adviseren over het beleid omtrent wetenschap, technologie en innovatie.
-
Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP)
Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) is een wetenschappelijk instituut op sociaal en cultureel gebied dat zelfstandig onderzoek doet.
-
Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV)
De Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) adviseert de Nederlandse regering en de Eerste en Tweede Kamer over het te voeren buitenlands beleid.
-
Onderwijsraad
De Onderwijsraad is een onafhankelijk adviescollege voor de regering op het terrein van onderwijs. De raad adviseert over de hoofdlijnen van het beleid en over de wetgeving op het gebied van onderwijs.
-
Raad voor Cultuur
Dit wettelijk adviesorgaan is ingesteld om de Nederlandse regering en het parlement te adviseren op het terrein van kunst, cultuur en media. De Raad is onafhankelijk en adviseert, gevraagd en ongevraagd, over actuele beleidskwesties en subsidiebesluiten. De meeste adviezen worden uitgebracht op aanvraag van het ministerie van OCW. Ook andere bewindslieden en de Eerste en Tweede Kamer kunnen de Raad om advies vragen.
Het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) is een onafhankelijk adviescollege dat aan de regering en het parlement adviezen uitbrengt over openbaarmaking van overheidsinformatie. Dat doet het college zowel gevraagd als ongevraagd. Het college adviseert over de openbaarmaking van informatie uit de centrale overheid, provincies, gemeenten en waterschappen.
-
Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (RLI)
De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) is onafhankelijk en geeft regering en parlement gevraagd en ongevraagd advies over de duurzame ontwikkeling van de leefomgeving en infrastructuur.
-
Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVenS)
De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) adviseert de regering en het parlement op het gebied van zorg, welzijn en samenleving.
-
Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) is het nationale instituut voor strategische beleidsanalyses op het gebied van milieu, natuur en ruimte.
-
Gezondheidsraad
De Gezondheidsraad adviseert ministers en parlement over de stand van de wetenschap op het gebied van volksgezondheid. Het adviesorgaan werd in 1902 opgericht naar aanleiding van de Gezondheidswet. De Gezondheidsraad wordt gefinancierd door de overheid, is onafhankelijk, en bestaat uit wetenschappers en deskundigen uit de gezondheidszorg.
-
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verzamelt en publiceert allerlei statistische gegevens van maatschappelijke en economische aard. In internationaal verband, zoals binnen de Europese Unie, levert het CBS cijfers over Nederland aan. Soms verricht het CBS ook statistische prognoses. De CBS-cijfers worden in zeer brede kring gebruikt.