Kieskringen
Voor de Tweede Kamerverkiezingen is Nederland verdeeld in 20 kieskringen. Ze hebben een administratieve functie bij de organisatie van landelijke verkiezingen en bestaan sinds in 1917 de evenredige vertegenwoordiging werd ingevoerd. In 2012 is Bonaire (bestaande uit de Bonaire, Sint Eustatius en Saba) als twintigste kieskring toegevoegd.
Een kieskring wordt verdeeld in een groot aantal stemdistricten, die ieder ongeveer duizend kiezers hebben. In ieder stemdistrict is een stembureau gevestigd en in elke kieskring is een hoofdstembureau. Daarboven staat het Centraal Stembureau (de Kiesraad) in Den Haag.
De kandidatenlijsten voor de Tweede Kamerverkiezingen - die per kieskring kunnen verschillen - moeten worden ingediend bij de voorzitters van de hoofdstembureaus. De hoofdstembureaus controleren de kandidatenlijsten en zenden ze daarna door naar het centraal stembureau, waar de lijsten worden genummerd.
De genummerde lijsten worden ten slotte gepubliceerd in de Nederlandse Staatscourant.
De invoering van kieskringen in 1917 had tot doel indiening van aparte kandidatenlijsten mogelijk te maken. Zo moest - na de afschaffing van het districtenstelsel - de regionale spreiding van kandidaten worden bevorderd. Tegenwoordig dienen partijen vaak echter in alle kieskringen dezelfde lijst in.
Overzicht van kieskringen en hoofdstembureaus
nummer kieskring |
tot kieskring behoren |
hoofdstembureau in |
|---|---|---|
1 |
De provincie Groningen |
Groningen |
2 |
De provincie Fryslân |
Leeuwarden |
3 |
De provincie Drenthe |
Assen |
4 |
De provincie Overijssel |
Zwolle |
5 |
De provincie Flevoland |
Lelystad |
6 |
De gemeenten Berg en Dal, Beuningen, Buren, Culemborg, Druten, Heumen, Maasdriel, Neder-Betuwe, Nijmegen, Tiel, West Betuwe, West Maas en Waal, Wijchen, Zaltbommel |
Nijmegen |
7 |
De gemeenten Aalten, Apeldoorn, Arnhem, Barneveld, Berkelland, Bronckhorst, Brummen, Doesburg, Doetinchem, Duiven, Ede, Elburg, Epe, Ermelo, Harderwijk, Hattem, Heerde, Lingewaard, Lochem, Montferland, Nijkerk, Nunspeet, Oldebroek, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Overbetuwe, Putten, Renkum, Rheden, Rozendaal, Scherpenzeel, Voorst, Wageningen, Westervoort, Winterswijk, Zevenaar, Zutphen |
Arnhem |
8 |
De provincie Utrecht |
Utrecht |
9 |
De gemeente Amsterdam |
Amsterdam |
10 |
De gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Beverwijk, Blaricum, Bloemendaal, Diemen, Gooise Meren, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Hilversum, Huizen, Laren, Ouder-Amstel, Uithoorn, Velsen, Wijdemeren, Zandvoort |
Haarlem |
11 |
De gemeenten Alkmaar, Castricum, Bergen, Den Helder, Dijk en Waard, Drechterland, Edam-Volendam, Enkhuizen, Heiloo, Hollandse Kroon, Hoorn, Koggenland, Landsmeer, Medemblik, Oostzaan, Opmeer, Purmerend, Schagen, Stede Broec, Texel, Uitgeest, Waterland, Wormerland, Zaanstad |
Den Helder |
12 |
De gemeente 's-Gravenhage |
's-Gravenhage |
13 |
De gemeente Rotterdam |
Rotterdam |
14 |
De gemeenten Alblasserdam, Albrandswaard, Barendrecht, Brielle, Delft, Dordrecht, Goeree-Overflakkee, Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Heerjansdam, Hellevoetsluis, Hendrik-Ido-Ambacht, Hoeksche Waard, Maassluis, Midden-Delfland, Molenlanden, Nissewaard, Papendrecht, Ridderkerk, Rijswijk, Schiedam, Sliedrecht, Vlaardingen, Westland, Westvoorne, Zwijndrecht |
Dordrecht |
15 |
De gemeenten Alphen aan den Rijn, Bodegraven-Reeuwijk, Capelle aan den IJssel, Gouda, Hillegom, Kaag en Braassem, Katwijk, Krimpen aan den IJssel, Krimpenerwaard, Lansingerland, Leiden, Leiderdorp, Leidschendam-Voorburg, Lisse, Nieuwkoop, Noordwijk, Oegstgeest, Pijnacker-Nootdorp, Teylingen, Voorschoten, Waddinxveen, Wassenaar, Zoetermeer, Zoeterwoude, Zuidplas |
Leiden |
16 |
De provincie Zeeland |
Middelburg |
17 |
De gemeenten Alphen-Chaam, Altena, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goirle, Halderberge, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Oisterwijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Woensdrecht, Zundert |
Tilburg |
18 |
De gemeenten Asten, Bergeijk, Bernheze, Best, Bladel, Boekel, Boxtel, Cranendonck, Deurne, Eersel, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Heeze-Leende, Helmond, 's-Hertogenbosch, Heusden, Laarbeek, Land van Cuijk, Maashorst, Meierijstad, Moerdijk, Nuenen c.a., Oirschot, Oss, Reusel-De Mierden, Sint-Michielsgestel, Someren, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven, Vught, Waalre |
's-Hertogenbosch |
19 |
De provincie Limburg |
Maastricht |
20 |
De openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba |
Bonaire |
Meer over