Verhouding Europees Parlement en Nederlandse politiek

Vergeleken met de nationale politici spelen Nederlandse Europarlementariërs een marginale rol in de media en in de Nederlandse politiek. Wel maken binnenlandse politici geregeld een overstap naar het Europees Parlement (EP) en andersom. De opkomst bij de verkiezingen voor het EP is veel lager dan bij de Tweede Kamerverkiezingen en vertoonde tot 1999 een dalende trend. In sommige debatten (met name over Europa) gunt de Tweede Kamer spreekrecht aan Nederlandse Europarlementariërs.

Inhoudsopgave van deze pagina:

1.

Aandacht voor en aanzien van Europees Parlement

Het Europees Parlement (EP) krijgt vergeleken met de binnenlandse politiek weinig aandacht in de pers. Ook de opkomstcijfers bij de Europese verkiezingen zijn laag vergeleken met de verkiezingen voor de Tweede Kamer (TK). Bovendien halveerde het opkomstcijfer bij de Nederlandse EP-verkiezingen in de periode 1979-1999 bijna.

In 2024 was de opkomst hoger in 2019. Vanaf 1989 was er sprake van lage opkomsten, maar vanaf 2014 was er sprake van enige stijging.

 

Verkiezingsjaar

Opkomst EP-verkiezingen

Opkomst TK-verkiezingen

2024

46,2%

  

2023

  

77,8%

2021

  

78,7%

2019

41,8%

  

2017

  

81,9%

2014

37,3%

  

2012

  

74,6%

2010

  

75,4%

2009

36,7%

  

2006

  

80,4%

2004

39,3%

  

2003

  

80,0%

2002

  

79,1%

1999

30,0%

  

1998

  

73,3%

1994

35,7%

78,7%

1989

47,5%

80,3%

1986

  

85,8%

1984

50,9%

  

1982

  

81,0%

1981

  

87,0%

1979

58,1%

  

1977

  

88,0%

De verkiezingen voor het Europees Parlement worden door velen beschouwd als een soort grote tussentijdse opiniepeiling voor de Tweede Kamerverkiezingen en de populariteit van de regeringspartijen.

2.

Spreekrecht in de Tweede Kamer

Sinds enkele jaren komt het soms voor dat de Tweede Kamer voor een bepaald debat spreekrecht toekent aan Nederlandse Europarlementariërs. Een voorbeeld hiervan is het jaarlijkse Europadebat in de Tweede Kamer. In dit debat wordt de 'Staat van de Unie', een kabinetsnota over de toestand in het kabinetsbeleid betreffende de Europese Unie, besproken.

Het spreekrecht van europarlementariërs in de Tweede Kamer is aan strikte regels gebonden. Zo mogen ze niet interrumperen of geïnterrumpeerd worden.

Meer over